Blogaren artxiboa
micro:bit, programazioa eskoletan
Asko dira programazioak haurren garapenari eskaintzen dizkion onurak. Programazioa pentsamendu konputazionalaren oinarria da eta, ondorioz, arazoen ebazpenari lotutako gaitasun anitzen lagun:
- Arazoen aurrean erantzunak bilatzeko gaitasuna
- Ikasketa eta esperimentaziorekiko interesa
- Autonomia
- Sormena
- Adirazpena
- Arreta
- Gaitasun kognitibo anitzak
- Logika eta kalkuloa
- Ulermena
Horregatik, haurren artean informatika-hezkuntza sustatzea helburua duen micro:bit programazio kita aurkeztu da.
micro:bit Raspberry Pi ordenagailuen antza daukate: tamaina txikia, prozesadorea, mikro-usb sarrera, bateria konektorea, LED argien matrizea … Programatzeko hainbat aukera ematen ditu gailuak, tartean Python programazio-hizkuntza erabil daiteke MicroPython bidez (hemen Python Fundazioaren oharra).
Iturria: sustatu.eus
Koordinazio segmentarioa (motrizitate fina): kontzeptua eta lanketa
Koordinazio segmentarioa gizakiaren jarduera motor landuena eta konplexuena da, izan ere, objektu bat hartu eta manipulatzeko erabiltzen dugu (adibidez boligrafo bat hartu eta idatzi). Garai batean motrizitate fina bezala ezagutzen zen.
Mugimendua espazio txiki batean egiten da eta bertan gihar multzo zehatzak parte hartzen dute. Ikusmenaz eta gorputz-adarren arteko harremanaz arduratzen da. Horregatik, koordinazio segmentarioa izan daiteke: esku-begikoa, buru-begikoa eta oin-begikoa.
Esku-begiko koordinazioa: Begiak objektua identifikatu eta kokatzen du (abiadura, norabidea, ibilbidea, neurria,…) eta ondoren giharrek hartzen dute parte, hau da, eskuak objektuaren itxuraren eta neurriaren arabera kokatu eta zabaltzen dira. Parte hartzen duten gorputzeko atalak atzamarrak, eskuak eta besoak dira. Mugimenduak zehaztasuna galtzen du distantzia gaizki neurtzen bada edo programazio motorra egokia ez bada. Adibidez: objektu bat hartu, objektu bat bota, idatzi edo marraztu.
Koordinazio segmentarioak ikasleen mugimendurako aukerak hartzen ditu kontuan. Helburua mugimenduen erraztasuna eta askatasuna bilatzea da, manipulazioak, jaurtiketak eta harrerak ahalbidetzeko. Gainera, koordinazio segmentarioa eguneroko bizitzan ezinbestekoak diren gauzetarako ezinbesteko mugimenduen oinarri da: zapatak lotu, mantala lotu, paperak moztu, orraztu, eskuak garbitu, jostailu txikiak kutxetan gorde, mahai-tresnak erabili,… Horregatik, koordinazio segmentarioa lantzean umeak autonomia lortzen du eta, horrekin batera, bere autoestimua hobetuko da. Hala, orobat, umeak bere gauzekiko ardura eta erantzukizuna garatuko ditu.
Haur Hezkuntzako etapan koordinazio segmentarioa garatu nahi dugunean, manipulazioak, hainbat jaurtiketa mota eta hainbat jasotze mota proposatu ahal ditugu. Hona hemen proposamen batzuk:
- Manipulazioak: Matxardak, torlojuak eta azkoinak, velcroa, tapoiak, kremailerak, …
- Jaurtiketak: Bi eskuarekin baloia bota, esku bakarrarekin baloia bota, oinarekin baloia bota, lasterketa eta gero jaurtiketa egin (mugimeduan), diana finko batera jaurtiketa egitea, itxura, neurri, pisu eta materiak ezberdineko objektuak jaurtitzea, …
- Jasotzeak: ibilbide zuzenak, ibilbide kurbadunak, errebotearekin, …
Iturria:
- Vizcarra Morales, M.T. (2007). Garapen psikomotorra Haur Hezkuntzan (0-6 urte). Euskal Herriko Unibertsitatea.
Haurrasate, haurren hitzei esker herria hobetzeko ekimena
Poztasun handia sentitu dut gaur nire herrian aurrera eramango den proiektuaren berri irakurri dudanean. Oraingoan, haurren eta normalean kontutan hartzen ez direnen ahotsek hitz egiteko aukera izango dute, herriaren egitura, antolaketa eta bertan izaten dutenen bizipenen inguruko hausnarketaren bidez herria aldatu, berritu eta pertsonen ongizatea zein autonomia bermatzeko.
“Zaila da haurrari entzutea, baina merezi du” (Tonucci, F.)
Ikerketa askoren arabera, gaur egungo hiri zein herriak ez daude umeen bizitzarako pentsatuta, heldu-bizitza eta kotxeentzat baizik. Ez dute euren esperientziak aurrera eramateko gune askorik eta arriskuak handiak dira nonahi. Sakontzeko gai bat da, eta horretan nabil Txatxilipurdik argitaratutako “Haurren hiria” liburuari esker (eskerrik asko Naroa liburu hori nire esku artean jarri izanagatik). Bitartean, egitasmo honen jarraipena egingo dugu.
Aurkezpena gaur arratsaldean izango da eta hurrengo hilabetetan proiektuari buruzko informazioa zabalduko dute. Jarraitu beharreko gaia da eta ziur nago ondorioak oso interesgarriak izango direla. Informazio gehiago hemen.
Laguntzeko, familia ezagutu
Aurrekoan, “Maria y yo” filmaren inguruan idazten nuen bitartean urritasun bat duen haurraren gurasoek sufritzen duten dolua eta familiaren egoerari buruz hausnartzeko aukera izan nuen. Gainera, gaiarekin lotutako testu eder bat partekatu nuen zuekin, benetan gomendagarria!
Oraingoan, Bartzelonako Pedagogia Fakultateko irakaslea den Freixa Niella, M.-ren “El ciclo vital de la familia de la persona con disminución psíquica” testua oinarritzat hartuta gai bera landu dugu, familiak hauen ezaugarri, pasatzen dituzten etapa eta bizi duten egoerari buruz hausnartzeaz gain gu, etorkizunean, tutore bezala, urritasuna duen haurrarekin batera familiari ere nola lagundu aztertu dugu.
Gai garrantzitsua dela defendatzen dudanez, testuan irakurritako zein klasean esan eta entzundako hitzak aitzakitzat hartu eta honen inguruko beste sarrera bat idaztea pentsatu dut. Gure irakasleak Freixa Niella, F.ek bizitza ziklokari buruzko idatzitakoaren laburpen ederra prestatu digu, testu originala irakurtzeko nagikeria duenak “Adimen urritasuna eta familia”-an urritasun bat duen seme/alaba bat izatearen ondorioz familiak pasatzen dituen etapa bakoitzaren ezaugarriez gain, etapa bakoitzean, familiari laguntza eskaintzeko egin beharrekoaren azalpena aurkituko du: familiaren laburpena
Ume baten jaiotzak aldaketa handiak suposatzen ditu edozein familietan, baina, urritasun bat edota nolabaiteko nahastea duen haur baten jaiotza familia baten bizitza ziklo osoa aldatzen duen gertakizuna da. Urritasuna onartzeko prozesua luzea izaten ohi da, eta hainbat fase ezberdinetan banatzen da. Umeari laguntzen diogun bitartean, bere familiari ulertzeko eta baita laguntzeko ere, etapa hauek ezagutzea oso baliagarria izango zaigu.
Familia bakoitza ezberdina denez, honen erantzuna ezberdina izango da eta horretan oinarritu behar gara laguntza eskaini eta ematerakoan, familiaren egoera eta erantzunarekin bat egiten duen laguntza mota eskaintzeak arrakastara bideratzen baitu.
Normalizazio printzipioa gure alde dugun arren, elkarte eta familiekin elkarlanean aritu behar gara, gogor eta etzi gabe. Familiarekin harremanetan egotea, hitz egitea eta elkarteekin era koordinatu eta kooperatiboan lan egin ezinbestekoak bihurtzen dira aipatutako laguntza garrantzitsu hori bideratzeko.
Hezitzaile onak izateko, eta familiei guztiei erantzun egokia eman ahal izateko kontuan izan beharreko informazioa da, bai, baina, familia hauek egunetik egunera bizi dutela ulertzeko gai gara gauza bere bizi izan ez badugu? Ez dut urritasun edota nahaste bat duen ume baten familia batekin harreman zuzena izateko aukerarik, baina, gaur egun dudan lanean, 21. trsomiaren sindromea, edota denok ezagutzen eta erabiltzen dugun izena erabilita, down sindromea duen mutil baten ama batekin kontaktu minimoa dut. Adineko pertsona bat da. Bere begietan, bere semearekiko maitasuna eta honen bizi kalitatea hobetzeko borrokatzeko prest dagoela ikusten duzun bitartean nekea eta beldurra somatu dezakezu. Dendatik pasatzen den bakoitzean, ordutu askotan zehar, galdera bera egiten diot nire buruari: nondik aterako du indarra?
Urritasun edota nahaste bat duen haurra izateak nekagarria izan behar da oso, baina honen autonomia lantzen eta lortzen ez denean, urteak aurrera joan ahala, sentitu behar duzun ardura eta beldurra ulertzea ezinezkoa dela uste dut. Horregatik, haien egoera ahalik eta hoberen ezagutzea beharrezkoa dugu, gure eskuetan dagoen laguntzarik onena eskaini ahal izateko.
The Butterfly Circus
Pelikula laburra bada ere, honi esker sentitu eta ikasteko aukera zabala da.
Garai batean, zirkuak ezberdinak ziren pertsonak batzen zituen, beraiei esker ikuskizun barregarria eskaintzeko asmoz. Ezberdinak zirenen etorkizun aukera bakarra , baztertuak edo abandonatuak izateaz gain, zirkoaren ikusleen barrearen arrazoia izatea zen.
Baina tximeleten zirkua beste motatako zirkua zen, bertan, benetako ikuskizunak eskaintzen ziren: kolorea, mugimendua eta magia. Bertan, guztiak onartuak dira, baina, bizitzaren edertasunean sinetsi arte ezin dira ikuskizunaren parte izan, norberak duen gaitasunean sinetsi behar du, zorigaiztoko sentimendua baztertuz.
“Mundu honek behar duena edertasun pixka bat da”
Gure protagonista, guztiengatik babestua dagoen arren, laguntza eskatzen duenean ez diote berehalako laguntza ematen, bere autonomia eta gaitasunak indartuz.Honi esker, ingurukoen laguntzari esker, norberak bere buruari gai dela esaten dio, norberaren gaitasunetan sinetsiz eta ikuskizunaren parte izateaz gain, gainontzekoen eskerrak eta mirespena lortuz.
Horregatik, etorkizunean, gure haur hezkuntzako geletan izango ditugun altxor txikitxoekin, norberaren ezaugarriekin bizitzen irakatsi behar dugu, arazoei irtenbidea bilatzeko estrategiak landuz. Norbaiten urritasun edota zailtasuna goraipatzen badugu, eta pertsona horri, honen ondorioz, zerbait egiteko gai ez dela gogoratzen badiogu, ez da inoiz hori egiteko gai izango, zailtasuna bizitza osorako oztopoan bihurtuz . Bere urritasun edota zailtasuna gainditzera motibatzen badugu aldiz, nahi duena egiteko gai dela gogoratzen badiogu, bere buruan sinetsiko du, eta gai izango da (pigmalion efektua).
Etiketak beste pertsona batek jarritako nabardurak dira eta pertsona bera estaltzen du. Ume guztiek ez dute beti etxean hitz politak edo motibatzaileak entzuteko aukerarik eta horregatik, besteen tratua norberaren gaitasunak mugatzen dituztela gogoratu eta gure haurren gaitasunetan sinetsi eta hauek indartzen saiatu behar gara, haurrari gai dela adierazi eta erakutsiz.
“ Borroka zenbat eta handiagoa izan, garaipena loriatsuagoa da”
Eraiki dezagun tximeleten eskola! Bazterketa elkarlanean bihurtu eta ezkutatzeko gogoak ekintzak aurrera eramateko indarrean bilakatu!
Berdin hezitu vs Berdintasunean hezitu
Aurreko batean, klase kide batek, taldeko lan bat zuzentzean, nire esaldi batekin ados ez zegoela esan zidan. Nire esaldiak eskola inklusiboa guztiok berdintasunean heztean oinarritzen dela esaten zuen, eta berak, irakasle batek klasean esan zigunez bezala, ezin ditugula ume guztiak berdin tratatu adierazi zidan. Berdin tratatzea eta berdintasunean heztearen arteko ezberdintasuna azaltzean nirekin bat egin zuen.
Nahaste hau haur hezkuntzako irakasle izateko ikasten dabilen norbaitengatik ematen bada, hau da, egunero, eta orduro inklusioari buruz hitz egiten duen norbaitengatik ematen bada, antza berdinak baina oinarrian hain ezberdinak diren bi ekintza edo jokabideen arteko ezberdintasunak azaltzea ezinbestekoa dela pentsatu dut.
Berdintasuna diskriminazioa eta bazterketa alde batera uzten dituen heziketa eredua da, era berean, pertsonen arteko desberdintasunak kontuan hartzen eta onartzen ditu. Horrela, nork dauzkan gaitasunak bultzatzen ditu, pertsonak autonomo, solidario, kritiko eta zuzen bilakatzeko asmoz.
Bakoitzaren ezaugarri eta gaitasunak ezberdinak direnez, guztiak berdin tratatzen baditugu, ezinezkoa izango da berdintasuna bermatu. Berdintasuna, bakoitzaren ezaugarri eta gaitasunak aintzat hartuz, guztion garapen integrala aurrera eramateko aukera ziurtatzen du.
Adibide bat jartzearren, gure gelan, entzumen urritasuna duen ume bat dugula pentsatuko dugu. Gure ikasle guztiak berdin tratatzen baditugu, honi, entzumen urritasunik ez duten ikasleei bezala, ahozko azalpenak emango genizkioke, bere ikasketa prozesua porrotera eramanaz. Gure gela berdintasunean hezten badugu aldiz, azalpen bera zeinu, keinu edo irudiekin emateko moldatuko dugu, guztiek, informazio bera jaso dezaten eta guztion ikasketa prozesua arrakastatsua bilakatuz.
Berdintasuna hasieratik bukaera arte landu beharreko ikuspegi eta jokabidea da, eta ez soilik diskriminazio arazoa agertzen denean. Berdintasun eza guztiei eragiten digun arazoa da. Berdintasunean heztea gure egunerokotasunean lagungarria izango da, guztiontzako: egungo estereotipo eta etiketak sortzen dituzten arazoak ekiditeko baliabidea baita.
Denentzako eskola posible bihurtzen duten baldintzak
Eta aurreko sarrerari jarraipena emanez, eskola iklusiboaren ametsera gerturatzeko eman beharreko urratsak aipatzea (edo errepikatzea) garrantzitsua dela uste dut, teoria errealitatea bihurtzeko bidea baita.
1. Komunitatearen zerbitzurako ikaste-komunitate den aldetik, eskola bere tokian ostera ipintzea
Eskolak, zor zaion jatorrizko tokia berreskuratu behar du, funtzio banaketa definituz.
2. Eskola: komunitatea
Komunitatearen definizioa argi izatea garrantzitsua da, eta gure asmoa eskola komunitate bat izatea bada, bertako kide guztien arteko harremanak, elkarreragina eta interakzioak sendotu behar ditugu, guztiak onartuz eta guztien beharrak kontuan hartu eta erantzunez.
Inklusiboa ezin da printzipio handien eremura bakarrik mugatu, eguneroko hezkuntza praktikan eragina duten erabakien bitartez operatibo bihurtu behar da.
3. Eskola, komunitate barnean
Eskolak bere burua komunitateko beste pertsona, erakunde eta zerbitzuekin elkarlanean aritu behar da: familia, gizarte eta osasun zerbitzuak, zerbitzu psikopedagogikoak, aisia, zentroak, etab., bera parte den komunitatearen hezkuntza-eginkizuna sustatuz.
4. Egiazko curriculum-oinarri orokorra planteatzea
Denentzako eskola egin nahi dugunean curriculuma zehaztea behar batean bihurtzen da: zer eta nola ikasi behar duten benetan, errealitatea aztertuz eta honetara egokituz, benetan garrantzitsua dena azpimarratuz eta beharrezkoa ez dena baztertuz.
5. Programatzea, denek ikasteko: ikaskuntza eta irakaskuntzaren pertsonalizazioa
Nahiz eta berdintasunean oinarritu, ezingo ditugu guztiak berdinak balira bezala tratatu, batzuentzako lana egiten eta beste batzuk baztertuz. Irakatsi nahi duguna ikasleen hezkuntza ezaugarri eta premietara egokitu behar dugu, ikaskuntza pertsonalizatuz.
Ikasgaiak ikasle guztientzat ulergarriak, esanguratsuak eta aberasgarriak izan behar dira, guztien mailara egokitutakoak.
6. Ikasleen autonomia sustatzea: ikasketen eta norbanako arauak
Autonomoak direnak horren autonomo ez direnei autonomia lortzen laguntzeko aukera eman, guztiok laguntzarik gabe ikasteko gaitasuna lortu dezaten, hau da, ikasten ikasteko. Estrategiak diseinatzerakoan, ikasle ezberdinak elkarreraginean egoteko aukera eskaini behar zaie, elkarrekin eta elkarrengandik ikasteko aukera zabaltzeko.
Apirilak 2, Autismoaren Nazioarteko Eguna
Gaur, apirilak 2, autismoaren nazioarteko eguna da. Ezjakintasun handia dago gai honen inguruan, eta hori da oztoporik handiena.
Hemendik, urdinez jantzita, autismoa zer den eta oztopoak gainditzeko gakoak ezagutzera animatzen zaituztet, gizarte osoaren autonomia bultzatuz.
* BALIABIDEAK:
Gautena: Gizpukoako Autismo Elkartea
Arazoak: Arabako Autismo eta garapenean beste nahasmen jeneralizatu batzuen Elkartea
Elling – Petter Næss (2001)
Pelikula honek gure errealitatearen inguruan pentsatu eta hausnartzeko aukera paregabea eskaintzen digu. Gainera oso atsegina eta hunkigarria da. Beraz, erabat gomendagarria.
Gure artean, norberak bere berezitasunaren jabe izanik, guztiok gara berdinak, guztiok gara ezberdinak. Batzuetan, berezitasun hori, nahastetzat jotzen da, edo Ellingen hitzek azaltzen duten bezala, nahasketa etapan dauden pertsonak direla ulertzen da.
“Algunos se hacen los locos, pero usted esta loco de verdad”
Ellingen kasuan, gehiegizko babesa jaso duen ume bat izan zen. Ondorioz, gaur egun, leku guztietara berarekin doazen bi lagun ditu: bertigoa eta antsietatea. Hori dela eta, kalera irtetzeko laguntza behar du eta taberna bateko mahaitik komunera joateko aldiz, munduko ausardi guztia.
Istorioaren hasieran, bere muga (bertigoa eta antsietatea) dela eta, Elling zentro psikiatriko batean ingresatua dela ikusten dugu. Baina, gerora, bere gelakidearekin batera, modu autonomoan bizitzeko aukera du. Autonomiaren bidez Elling-i bere muga gainditzeko aukera eskaintzen diote, autonomia esperimentatzerakoan beldurrak eta oztopoak gainditzen aukerak sortzen baitira.
“Me siento seguro a su lado a pesar de que es la persona mas simple del planeta”
Batak besteari laguntza eskaintzen dio, segurtasuna, eta harremanen bidez euren nortasuna eta egunerokotasuna nola eraiki ikasten dute. Azkenik, euren arteko oreka aprobetxatuz, gizartean txeratzeko gaitasuna lortzen dute. Gainera, guzti honi esker, bakoitzak bere oreka pertsonala aurkitzen du, norberaren funtzioaren bilaketan arrakasta lortuz eta gustuko dutena landuz. Bestela esanda, mugak izan arren, gizarteko beste edozein banakako bezala, helburuak dituzte eta, aukera eskaintzen dietenean, helburu horiek lortzea euren motibazioa nagusia bilakatzen da.
Berezia ez da txarraren sinonimoa. Kasu batzuetan laguntza beharrezkoa izan arren, ez dugu inoiz ahaztu behar aurrera egiteko guztiok ekintza txikiak zein aukera berdinak behar-beharrezkoak ditugula. Behar bat erantzun eta gero egoera normalizaziorantz bideratu behar da. Aurrera egiteko jarrerak benetan aurrera egiteko aprobetxatu behar dira. Bizitza eraikitzeko norberaren nortasuna, izaera eta autonomia lantzeko aukeren eskaintza ezinbestekoa da.
Horregatik, pertsona batek, momentu jakin batean, laguntza bereziaren beharra izan arren, ez da pertsona hori betirako etiketatu eta gizartetik banatu. Garapena jarraitu eta garapenari jarraipena ematea ezinbestekoa da. Autonomia lagunen, harremanen, beldurren, egunerokotasuneko ikasketa berrien eta bizitza errealeko esperientzien bidez eskuratzen da. Garatzeko normalizazioa behar da.
“¡LO CONSEGUÍ!
Ezin da inoiz aurrean dugun pertsonaren gaitasuna zalantzan jarri hori lortzeko aukera eskaini gabe. Gure aurrean dugun pertsona arraro edo bitxia bezala etiketatu aurretik, guztiok ezberdinak eta, aldi berean, berdinak berdinak garela gogoratu behar dugu. Guztiok gure beldurrak gainditzeko aukerak eta autonomia behar dugu. Guztiok gara Elling.