Blogaren artxiboa
The Butterfly Circus
Pelikula laburra bada ere, honi esker sentitu eta ikasteko aukera zabala da.
Garai batean, zirkuak ezberdinak ziren pertsonak batzen zituen, beraiei esker ikuskizun barregarria eskaintzeko asmoz. Ezberdinak zirenen etorkizun aukera bakarra , baztertuak edo abandonatuak izateaz gain, zirkoaren ikusleen barrearen arrazoia izatea zen.
Baina tximeleten zirkua beste motatako zirkua zen, bertan, benetako ikuskizunak eskaintzen ziren: kolorea, mugimendua eta magia. Bertan, guztiak onartuak dira, baina, bizitzaren edertasunean sinetsi arte ezin dira ikuskizunaren parte izan, norberak duen gaitasunean sinetsi behar du, zorigaiztoko sentimendua baztertuz.
“Mundu honek behar duena edertasun pixka bat da”
Gure protagonista, guztiengatik babestua dagoen arren, laguntza eskatzen duenean ez diote berehalako laguntza ematen, bere autonomia eta gaitasunak indartuz.Honi esker, ingurukoen laguntzari esker, norberak bere buruari gai dela esaten dio, norberaren gaitasunetan sinetsiz eta ikuskizunaren parte izateaz gain, gainontzekoen eskerrak eta mirespena lortuz.
Horregatik, etorkizunean, gure haur hezkuntzako geletan izango ditugun altxor txikitxoekin, norberaren ezaugarriekin bizitzen irakatsi behar dugu, arazoei irtenbidea bilatzeko estrategiak landuz. Norbaiten urritasun edota zailtasuna goraipatzen badugu, eta pertsona horri, honen ondorioz, zerbait egiteko gai ez dela gogoratzen badiogu, ez da inoiz hori egiteko gai izango, zailtasuna bizitza osorako oztopoan bihurtuz . Bere urritasun edota zailtasuna gainditzera motibatzen badugu aldiz, nahi duena egiteko gai dela gogoratzen badiogu, bere buruan sinetsiko du, eta gai izango da (pigmalion efektua).
Etiketak beste pertsona batek jarritako nabardurak dira eta pertsona bera estaltzen du. Ume guztiek ez dute beti etxean hitz politak edo motibatzaileak entzuteko aukerarik eta horregatik, besteen tratua norberaren gaitasunak mugatzen dituztela gogoratu eta gure haurren gaitasunetan sinetsi eta hauek indartzen saiatu behar gara, haurrari gai dela adierazi eta erakutsiz.
“ Borroka zenbat eta handiagoa izan, garaipena loriatsuagoa da”
Eraiki dezagun tximeleten eskola! Bazterketa elkarlanean bihurtu eta ezkutatzeko gogoak ekintzak aurrera eramateko indarrean bilakatu!
Berdin hezitu vs Berdintasunean hezitu
Aurreko batean, klase kide batek, taldeko lan bat zuzentzean, nire esaldi batekin ados ez zegoela esan zidan. Nire esaldiak eskola inklusiboa guztiok berdintasunean heztean oinarritzen dela esaten zuen, eta berak, irakasle batek klasean esan zigunez bezala, ezin ditugula ume guztiak berdin tratatu adierazi zidan. Berdin tratatzea eta berdintasunean heztearen arteko ezberdintasuna azaltzean nirekin bat egin zuen.
Nahaste hau haur hezkuntzako irakasle izateko ikasten dabilen norbaitengatik ematen bada, hau da, egunero, eta orduro inklusioari buruz hitz egiten duen norbaitengatik ematen bada, antza berdinak baina oinarrian hain ezberdinak diren bi ekintza edo jokabideen arteko ezberdintasunak azaltzea ezinbestekoa dela pentsatu dut.
Berdintasuna diskriminazioa eta bazterketa alde batera uzten dituen heziketa eredua da, era berean, pertsonen arteko desberdintasunak kontuan hartzen eta onartzen ditu. Horrela, nork dauzkan gaitasunak bultzatzen ditu, pertsonak autonomo, solidario, kritiko eta zuzen bilakatzeko asmoz.
Bakoitzaren ezaugarri eta gaitasunak ezberdinak direnez, guztiak berdin tratatzen baditugu, ezinezkoa izango da berdintasuna bermatu. Berdintasuna, bakoitzaren ezaugarri eta gaitasunak aintzat hartuz, guztion garapen integrala aurrera eramateko aukera ziurtatzen du.
Adibide bat jartzearren, gure gelan, entzumen urritasuna duen ume bat dugula pentsatuko dugu. Gure ikasle guztiak berdin tratatzen baditugu, honi, entzumen urritasunik ez duten ikasleei bezala, ahozko azalpenak emango genizkioke, bere ikasketa prozesua porrotera eramanaz. Gure gela berdintasunean hezten badugu aldiz, azalpen bera zeinu, keinu edo irudiekin emateko moldatuko dugu, guztiek, informazio bera jaso dezaten eta guztion ikasketa prozesua arrakastatsua bilakatuz.
Berdintasuna hasieratik bukaera arte landu beharreko ikuspegi eta jokabidea da, eta ez soilik diskriminazio arazoa agertzen denean. Berdintasun eza guztiei eragiten digun arazoa da. Berdintasunean heztea gure egunerokotasunean lagungarria izango da, guztiontzako: egungo estereotipo eta etiketak sortzen dituzten arazoak ekiditeko baliabidea baita.
Parte-hartzea gelan
Eskola Inklusiboaren ezaugarri nagusia guztion parte-hartzea da, beraz, hau bultzatzea ezinbestekoa da. Horretan oinarrituz, gure gelan, behin eta berriz, gai ezberdinak jorratzeko asmoz “eztabaida” txikiak egiteko aukera ematen digute baina, esan beharra dago, guztion parte-hartzea lortzetik oso urrun gaudela.
Eztabaidetan parte hartzen duten ahotsak, gehienetan, berdinak dira. Gainera, eztabaidek hartzen ohi duten tonu altuaren ondorioz, beste ahots batzuen parte-hartzea oztopatzen da. Arazo nagusiena txandak errespetatzen ez direla da, eta honekin batera, entzuketa aktiboaren ekintza partaide batzuentzan artean ekintza ezezaguna dela.
Entzuketa aktiboa, besteak hitz egiten duen bitartean isilik egotea baino gehiago da, besteak esaten duena entzun behar eta ondo ulertu dugula baieztatu behar da. Kasu askotan, etiketa eta aurre-iritzien ondorioz, gure aurrean dugun pertsonaren hitzak zeintzuk izango diren uste dugu, eta, pertsona hori hizketan hasten denean, esaten duena entzun beharrean, guk pentsatzen duguna entzuten dugu.
Eztabaida, elkarrizketa edota harreman bat eraginkorra eta aberasgarria izan dezan, bestea entzuteko prest egon behar gara. Entzun, ulertu eta ulertutakoari buruz pentsatu. Txandak eta isiltasunak errespetatu behar dira, baina aurrean dugun pertsonaren hitzak eta sentimenduak baita. Ahots eta iritzi gainjarpenak alde batera utzi behar dira, guztion arteko elkar ezagutza eraikitzeko.
Aurrekoan, gelan, hitz eta adierazpen egokien erabilera azpimarratu zen. Honen garrantziarekin bat nator baina galdera bat etortzen zait burura behin eta berriz: nire aurrean dudan pertsona nire hitzak entzuteko prest ez dagoenean, zertarako da baliagarria munduko azalpen onena egitea? Gainera, mezu asko, hitzak baino gehiago dira, eta hauek, nahiz eta hitz egokienak erabili, entzuketa aktiborik gabe, ez ditugu inoiz ulertuko.
Parte-hartzea ez da zure iritzia ematean oinarritzen soilik, benetan parte hartzeko, bestearen hitzak entzun, ulertu, onartu eta honen inguruan pentsatu behar da. Haur Hezkuntzako gela batean parte-hartzea sustatzeko, lehendabizi gure artean parte hartzeko gai izan beharko gara. Beraz, gerora irakasle inklusiboak izateko, gaur ere, aurreiritziak etxean utzi eta zure ikaskidea entzuteko prest egon! Bere iritzia zurea bezain baliagarria, beraz, errespetatu eta horretaz baliatu zurea aberasteko!
Etiketak, ohitura diskriminatzaile zabaldua
Ezezagutzaren aurrean etiketak jartzeko dugun ohitura nabarmena da. Beti gaude aurrean dugun pertsonari, begi bistaz, etiketatzeko prest, eta kasu gehienetan, nahi gabe egiten dugun ekintza da, baina, sahiestu beharrekoa.
Etiketek pertsona horrekiko dugun ikuspegi, harreman eta iguripenetan dute eragina, eta irakaslearen kasuan, ikasle horrekiko jarrera, ikasketa prozesua eta ebaluazioan. Azken finean, etiketen ondorioz, pertsona horri eskainiko dizkiogun aukera kopurua mugatua izaten ohi da.
Etiketen abiapuntuak anitzak eta ugariak dira, hala nola, itxura fisikoa, garapen-zailtasunak, hezkuntza premia bereziak, janzteko era, jatorrizko herrialdea, … eta esan bezala, ohartu gabe egiten dugun arren, gure egunerokotasuneko parte da aurrean dugun pertsona, gure pentsamenduaren arabera, modu guztiz subjektibo baten bidez, sailkatzea.
Etiketen errealitatea eta hauek sortzen duten sentimendu eta egoeraz kontziente izateko, dinamika bat proposatu digute. Bertan, irakaslearen arabera zerbait txarto edo itsusia egiten genuen bakoitzean, gaztelaniazko deficiente hitzaren D letraz literalki etiketatuak izan gara. Batzuetan banakako eta bestetan taldeko etiketajea egin da, baina beti, irakaslearen aurreiritzi, ideia, eta pentsamenduan soilik oinarrituz.
Esperientzia aberatsa izan da, talde lana bultzatzeko eta hausnarketa sakona bideratzeko aukera paregabea. Momentu batean, bakarra izan da etiketatua bakarra eta orduan, guztiok, nahi gabe, pertsona hori begiratu dugu, bere esanetan, egoera oso desatsegin bat sortuz. Etiketatua taldea izan denean berriz, nahiz eta gustuko ez izan, barre egin dugu, dibertigarria izan delako eta taldeka bada etiketaren pisua txikiagoa delako.
Gizartearekin elkarbizitzako, gure aurreiritziak eta etiketak kaxoi batean utzi beharko genituzke. Aurrean duguna kaxa hutsa dela ideia ahaztu behar dugu. Guztiok ezberdinak garela argi izan behar dugu, eta bestearen berezitasuna onartu eta errespetatu behar dugu gurea onartu eta errespetatua izateko. Ez ditugu baten edo bestearen gaitasunak zalantzan jarri behar, guztioi eskaini behar diogu aukera, eta egindakoa ezin dugu inoiz gure irizpide pertsonalen arabera ebaluatu.
Etiketen inguruko hausnarketa pertsonala da, eta hauek pixkanaka ezabatzeko talde lana burutu behar den arren, benetako lana, eta ez lan erraza, bakoitzaren eskuetan dago. Beraz, ondo pentsatu, zure berezitasuna bestearena baino hobeagoa da aurrean duzu pertsona, begi bistaz, nolakoa den aukeratzeko eskubidea izateko? Inoiz!
* Hona hemen gaiarekin lotutako bideo bi, ikusi, eta bakoitzak egunerokotasunean duen jarrerari eta egiten duen etiketajeari buruz hausnarketa txikia egitera gonbidatzen zaituztet:
Eskola Inklusiboa eta curriculumaren ikuspegiak
Inklusioak honakoa adierazten du:
– Aniztasuna baliotzat hartzea
– Edozein bereizketa edota jardun diskriminatzaile baztertu
– Ikaste prozesuan testuinguru eta pertsona guztiak bildu
– Curriculum planifikazioa ikasleen onuran oinarritzea, guztion parte hartzea bultzatuz
– Aniztasun metodologikoa lehenetsi
Inklusioa eskolara eramatean hainbat ikuspegikin topatuko gara, besteak beste, banakakoan oinarritutako ikuspegia eta curriculumean oinarritutako ikuspegia eta bien arteko ezberdintasun nagusia testuinguruen kudeaketan datza.
Banakakoan oinarritutako ikuspegian ikasleek “arrunta” edo “berezia” bezala etiketatuak dira, bere zailtasunen arabera curriculuma testuingurura moldatu beharrean zailtasunak bideratzeko prozedura eta ebaluazio ezberdinak erabiliz. Curriculumean oinarritutako ikuspegian berriz, ikasle guztiak ezberdinak direla ulertzen da eta hezkuntza prozedura eta ebaluazioak testuinguru osoaren arabera planifikatzen dira, bakoitzaren zailtasunak aintzat hartuz baina inor baztertu gabe, guztiontzat eraginkor eta onuragarria izanik.
Curriculumean oinarritutako ikuspegia da ikasleak dituen ikasteko zailtasunak gainditu eta irakaskuntza prozesua hobetzeko aukera ematen duen ikuspuntu bakarra, guztiontzat eskola eraginkorrago eta hobeagoa lortzeko bidea zabalduz edota, bestela esanda, benetako eskola inklusiboa sortuz.
Asko dira jarraitu beharreko urratsak, bidean aurkitzen diren eraginak, askotan ohartzen ez bagara ere, ugariak eta lortu nahi diren helburuak ez oso errazak baitira. Baina hurrengo sarreren bidez, aztertuko ditugu eskola inklusiboaren oinarriak eta, nola ez, hausnartuko dugu gure gizarte eta eskolako aniztasunaren trataerari buruz.
Bidea luzea den arren, guztion artean egiten badugu, bide polita eta emaitza ezin hobea lortu dezakegulako.
Eskola Berriaren Oinarriak 
Curriculumean oinarritutako ikuspegian Ikas-estrategiak honakoak izan daitezke:
Estrategia zuzenak:
Zeharbidezko estrategiak: