Blogaren artxiboa
Ikanos, gaitasun digitalen autodiagonostirako tresna
Ikanos-ek “Gaitasun digitalak” autodiagonostirako testa gure esku jartzen du.
Galdetegia 3 gai multzotan dago egituratuta. Gai multzo horietan, zure egungo egoera autoebaluatu behar duzu, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiekin (IKTekin) loturiko zenbait alderdiren inguruan:
Guztira 30 galdera dira, 0-10 eskalakoak, Bai / Ez (edo Egia / Gezurra) motakoak edo aukeraketa-laukitxoekin erantzun beharrekoak. Beraz, galdetegia betetzeak erraza eta azkarra izan beharko luke. Hala ere, pertsonalki luzea iruditu zait (agian oraingoa ez da eguneko momenturik aproposena horrelako galdetegi bat betetzeko?). Tarteka autoebaluazio test bat baino datuak biltzeko erabiltzen diren inkesta bat betetzen ari nintzela sentitu dut eta horrek zuzen zuzenean eragin du nire motibazioan.
Galdetegiak DIGCOMPek zehazten dituen 5 eremuak jasotzen ditu. Horri esker, norberaren gaitasun digitalaren maila orokorra ezagutzeaz gain, gaitasun digitala osatzen duten eremu bakoitzean zer nolako maila dugun zehazten du. Ondorioz, norberaren indargune eta ahulgune digitalak identifikatzeko tresna baliagarria izan daiteke eta hausnarketarako bide ezin hobea.
Dena den, galdera batzuk erlatiboegiak direla esango nuke. Adibidez: “Egunean nago garapen berrienei buruz eta azken berritasun teknologikoen inguruan” baieztapena 0tik 10ra baloratu behar duzu baina pertsonaren arabera egunean egoteak esanahi ezberdina du. Bestalde, segurtasunaren eremuan galdera zehatzagoak jarriko nituzke nik (nire ikergaia denez garrantzi handia eskaintzen diot eremu horri).
Eta zuen gaitasun digitala, nolakoa da? Bete galdetegia! 😉
Aldaketaren gakoa: haurrak errespetatu eta hezkuntza baloratu
Azken aldian gazte gehienen balore eta interes falta dela eta oso arduratuta nago, eta aurreko batean kezka hau nire lagunei agertu nien. Euren erantzunek nire ardurarekin bat egin zuen, baina gustatu ez zitzaidan alderdi batekin: hori hezkuntzaren errua dela. Euren arabera, gaur egungo hezkuntzak ez die irakasten, ez die gogor egiten, garai batean egiten zuen bezala.
Hezkuntza aldatu da, bai, zorionez, baina ez nahi beste. Gure hezkuntza sistemak gero eta egokituagoa dago taldea, momentu eta beharrei, baina hori askatasun osoz egiteko aukerarik gabe. Tarteka gobernuak kontrola galtzeari duen beldurra dela uste dut, azken finean, eta zoritzarrez, hezkuntza gobernatzeko tresnarik boteretsuenetarikoa da. Baina, bestetik, eta kaleko iritziak entzunda, gizarteak hezkuntzarekiko duen errespetu faltagatik da.
Azken hamarkadetan umearen eskubideengatik lan handia egin da, eta lan handia egiteke dagoen arren aurrera pausu handiak eman dira. Hala ere, gure haurrak zaintzen ditugu? Haur bakoitzaren ezaugarri eta garapena errespetatzen dugu? Edo aldiz, guk manipulatzen ditugun txotxongiloak direla uste dugu oraindik?
Azken hau esateko arrazoi potoloa dut. Behin eta berriro entzun behar izan dut haurrek ez dakitela ezer, ez dutela interesik, euren interesa gurasoak esaten dutena dela, haurrek bakarrik jolasten dakitela, eta noski, haur hezkuntza eta umezaintza gauza bera dela, bertan beste haurrekin batera jolasten pasatzen dutela goiza gurasoak lanean dauden bitartean. Hau da gure haurren inguruan dugun iritzia? Tontoak direla uste dugu? Eta hau da gure hezkuntzaren inguruan uste duguna? Eskola jolastoki handi bat dela soilik?
Helduon iritzi eta itxaropenek haurren mugak ezartzen dituzte. Ezin dugu haurraren garapen oso eta integrala bermatu haur horretan sinesten ez badugu, eta hezkuntzaren funtzioa zaintza eta jolasa soilik dela lau haizetara eta arazorik gabe zabaltzen dugun bitartean ezin diogu eskolari gure haurrak hezteko eskatu.
Haurrek interesak dituzte, jakinmin handia, euren garapenaren abiapuntua eta bidea horiek baitira. Guk hauek errespetatu eta elikatu behar ditugu, eta ez hauek mugatu. Eskola aldiz, esperimentazioaren bidez ezagutzaren bidea eraikitzeko laguntza izan behar da, eta ez zentzugabeko eduki kaxa erraldoi bat.
Gure buruari benetan zer nahi dugun galdetu beharko genioke. Gure haurrek ezagutza ikasi edo gaitasunak garatu dezaten nahiago dugu? Gure gizartearen oinarria lehiakortasuna edo besteekiko errespetua izatea nahi dugu? Emaitza ezberdinak nahi baditugu ezin dugu betikoa behin eta berriz errepikatu, horregatik, hezkuntza aurrera jarraitzeko egiten duen lana baloratu eta ez zapaldu, eta beti, hezkuntzak pertsonekin lan egiten duela gogoratu.
Gaitasunak oztopoen gainetik jartzean, arrakastaren bidea eraikitzen dugu
Si può fare (2008)– Giulio Manfredonia
Pelikula interesgarria, dibertigarria eta benetan ederra. Guztiz gomendagarria. Sarrera honetan,filmean kontatzen den istorioa alde batera utziko dut, zuei pelikulaz gozatzeko aukera emanez. Nire asmoa, ideia nagusi edota garrantzitsuetan oinarrituta, nire hausnarketa pertsonala laburki azaleratzea da soilik.
Norberak dituen gaixotasun, ezintasun edota zailtasunak alde batera utzita, pertsona pertsona da, eta horretarako norberaren ongizatea ezinbestekoa da. Inor ezin gaitu gure eskubide, betebehar eta aukerak ukatu, hauek baitira pertsona eraikitzen dutenak.
Profesional bakoitzaren ikuspuntu eta jarreraren arabera besteenganako duen tratua ezberdina izango da eta ondorioz beste pertsonak izango dituen aukerak eta garapena ezberdinak. Laburbilduz, profesionalaren lanaren arabera beste pertsonaren bizitza ezberdina izango da.
“Si algo es bueno para mi es bueno para ellos”
Taldea garrantzi handikoa da.Guztion kolaborazioari esker gauzak aldatzea posible da, ezinezkoa errealitatean bihurtuz. Horretarako, norberaren garapenaz gain, besteen ezaugarri eta beharrez kontziente izan behar gara, guztion eskubide berdintasunagatik borrokatuz.
Irakasle bezala, gaixo edo berezi bezala tratatzearen joera alde batera utzi eta bere izenez eta berdintasuneko tratamenduari bidea libre utzi behar diogu. Haur bakoitzaren gaitasunetan oinarrituta hauek indartu eta garatu behar ditugu, zailtasunei aurre egiteari irakatsiz baina oztopotan zentratu barik.
“Fallamos porque lo hemos intentado”
Umearen diagnostikoa garrantzitsua eta beharrezkoa bada ere, hau jarraitua izan behar da, garapen eta aurrera pausu guztiak kontuan hartuta. Momentu bateko gaitasun edota gaitasun eza ez dira egonkorrak, ez dira bizitza osorako. Gainera, gure gelan, ume bati laguntzeko prestatutako ariketa taldera eramatean taldea laguntzen dugu, guztiak beharrak ditugulako eta guztion parte hartze sentimendua garatzen dugulako.
Horrela, pelikulako protagonistek bezala, ezer ez izatetik guztia izatea lortuko dugu. Eta beti gogoan izan: “Ez delako egin, ez da ezin dela egin”
Aniztasunari erantzun
Asko dira eskola inklusiboaren ezaugarriak eta ondorioz, asko dira gertatu beharreko aldaketak. Aldaketa prozesu guztiek luzeak eta zailak izaten ohi dira, eta hau ez da salbuespena. Aniztasunaren trataerak ikuspegi inklusiboa Ikastetxeko Hezkuntza Proiektua (IHP) eta Ikastetxeko Curriculum Proiektuaren (ICP) elaborapenetik hasi eta geletako lana zehaztu eta garatzen den momenturaino zehar kontuan izan eta mantentzea eskatzen du.
Aldaketa prozesu honetan antolaketa atal berezi bat betetzen du. Aniztasunak aniztasuna eskatzen du, hau da, irakasle guztiengana errazago heltzeko antolaketa malgua eta estrategia pedagogiko anitzak, talde kooperatiboa erraztuz. Gelan ere, txoko, baliabide eta pertsonen taldekatze edo antolaketa garrantzi handikoa da. Antolaketa gure beharra erantzun behar dut, bestearekin egon, ikasi, bizi eta pentsatzen laguntzen dutelarik. Honen adibidetzat Antzuola Herri Eskolako eredua aipatu dezakegu. (Ikus Antzuolako Herri Eskola, HikHasi-Antzuolako Proiektuak eta HikHasi-Antzuolako psikomotrizitatea).
Ikasgela inklusiboak behar ditugu, non testuinguruan kokatuz, talde batean erritmo ezberdinak egotea onartzen den eta guztien garapen integrala eta orekatua ziurtatzen den. Proiektuak, txokoak, tailerrak edo bestelako talde mailako estrategia metodologiko ezberdinak erabiltzeko aukera dugu, baina, hauek burutzeko behar dugun espazio eta denboran antolatzeko guztien behar indibidualak zein taldearen ezaugarriak kontuan izango dira.
Garrantzi handikoa da baita, lan burokratiko eta administratiboa izan arren, kurtso amaieran proposatutako antolaketa, metodologia, estrategia, ekintza, etab.-en onurak eta zailtasunak aztertzea eta hauek urteko planaren memorian jasotzea aldaketa prozesuaren oinarriak eraikiz.
Aniztasunaren trataerari dagokionez, eta barne hausnarketa azaleratuz, nire ikuspegia inklusiboa da, nire aldaketarako jarrera ona, baina nire kezka handia. Etorkizunean, eskolara joatean, ikuspegi selektibo eta metodologia tradizionala dituzten irakasleekin batera lan egin behar badut, zer egin dezaket eskola inklusiboaren beharra aldarrikatu eta hau lortzearen alde egiteko? Pertsona bakar batek, eta egun batetik bestera, ezin du hezkuntza sistema oso bat aldatu. Hala ere, etzipena ez da bide eta argi izan behar dugu norberak duen lan egiteko modua, norberaren gelan fitxa bat ariketa inklusibo bategatik aldatzea bezalako ekintza txikiek aniztasun aberasgarriaren bidea eraikitzen dutela.
Horregatik, aldaketa handiak ez badira ere, zuen ikuspegia zabaldu, zuen jarrera eredutzat erabili eta inklusioari etzi gabe ekin. Eduardo Galeanok esan zuen bezala, “Jende txiki askok, leku txiki askotan, gauza txiki eginez, mundua alda dezakete”
Gurasoak eta haurren urritasunak: harreman gogorrak
Maria y Yo (2010) – Félix Fernández de Castro
Autismoaren nahasteak hiru zailtasun nagusi ditu ondoriotzat:
- Gizarte elkarrekikotasun nahastea
- Hitz eta ez hitzezko komunikazioa
- Interesgune eta jokabide mugatuak
Maria y yo dokumentalean, Mariaren egunerokotasunaren bidez, autismoaren ezaugarriak identifikatu eta ezagutzeko aukera dugu: arauak ezin ulertzea, izenak gogoratzeko gaitasuna, errutinen beharra, marrazkien bidezko komunikazioa, … Bere garapena, 14 urte dituelarik, 4 urteko ume batena da. Gainera, ezin ditu jasotzen dituen estimuluak ordenatu, denak batera hautematen dituelarik, kaos bat sortuz. Horregatik, isolamenduan babesten dira edota gauza bakar batean zentratzen dira.
10 hilabeterekin amak zerbait ondo ez zebilela antzeman zuen, Mariaren garapena ez baitzen normala. Baina aitak, pediatraren ahotik garapen atzerapena zegoela entzun arte ez zen sintomez konturatu, bere panpintxoaren arazoa onartzen kostatu zitzaion.
Gurasoen lehenengo sentimendua erruarena izaten ohi da, euren buruei non egon den akatsa galdetzen diotelarik. Larritasuna, galderak eta beldurrak ugariak ziren, baina, egoera berdinean aurkitzen ziren gurasoen eskutik laguntza handia jaso zutela aitortzen dute. Denbora aurrera egin ahala, Mariaren autismoa diagnostikatu zen eta Maria bere unibertso txikian bizi dela ulertu zuten.
Lortutakoak esfortzu handi eta lan gogorrari esker lortu ditu, eta gurasoek lortuko ez zituen gauza asko egiteko gai izan da. Autonomia eta autoestimua lantzen dute hezkuntza premia berezien eskolan zein etxean, egunero, minuturo: nahiz eta gehiago kostatu berak egin behar ditu lanak eta ondo egindakoa errekonozitzen diote.
Aitaren ardura nagusia Mariaren zoriontasuna da eta beldur handiena Mariaren bakardadea da. Hori dela eta, bera ez dagoenerako, Maria ulertu eta zainduko duen maitasun sarea eraikitzea da bere helburuetako bat, bere segurtasunaz ziurtatuz.
Esan bezala, dokumentalari esker, autismo nahastea ezagutzeko aukera dugu, baina nire uste, beste gai nagusi eta garrantzitsu bat lantzen du: gurasoen erantzuna, onarpena, jarrera, sentimenduak, ardurak eta beldurrak. Nahaste guztietan, gurasoen onarpen prozesua zaila eta luzea izaten ohi da, eta haurraren garapen orokorrean eragina du. Ondorioz, diagnostiko baten aurrean, familiaren informazioa jasotzea beharrezkoa da, etxeko giroa eta egoeraren inguruko iritzi, pentsamendu eta sentimendu ezberdinak.
Eta guzti honekin lotuta, orain dela pare bat egun irakurritako testu labur eta errez bat zuekin partekatzea nahi dut. Emily Pearl Kinsgley-en testua da eta era dotorean kontatzen digu urritasun bat duen seme/alaba bat izatea zer den: LA_BELLEZA_DE_HOLANDA
Arreta goiztiarra
0-6 urte bitarteko umeak era osasuntsu eta orekatuan hazi behar dira, eta guk, euren garapena sendoa izan dezan bermatu behar dugu. Hau betetzeko arriskuak daudela detektatzen dugunean hauei aurre egiteko ibilbidea sortu behar dugu, esku-hartzea ezinbestekoa baita: arreta goiztiarra.
Hau esanda, arreta goiztiarra 0-6 urteko haurrei, familiei eta inguruari zuzenduriko jarduera multzoa bezala definitu dezakegu; haurrek garapenean pairatuko edo para ditzaketen alterazio eta beharrizan iragankor zein iraunkorrei erantzuna lehenbailehen ematea helburu dutenak, hain zuzen. Jarduera hauek umearen osotasuna aintzat hartu behar dute, eta izaera interdiziplinarra duen lan talde batek planifikatuak egon behar dira.
Guzti hau aurrera eramateko protokolo ezberdinak daude, komunikazioa eta zerbitzuen arteko elkarlana ezinbestekoa delarik. Arreta goiztiarraren bidez, ezarritako neurriak, kolaborazioa eta proposamenak aniztasunari era eraginkorrago batean erantzuteko ahalmena emateko aukera dugu.
Horretarako, behaketa funtsezkoa da, informazioa biltzea alegia. Ondoren, osasun esku-hartzea eta laguntza-zerbitzuen txanda da. Ikastetxeak aukera anitzak eskaini behar ditu, guztiontzako helburu berdinak ezarriz eta diskriminazioa baztertuz. Eta prozesu osoan zehar familiaren papera ezinbestekoa da. Guztion elkarlanari esker garapen integrala bermatzea da helburua, beti ere bidean normalizazioa bilatuz.
Haur Hezkuntza haurraren hezkuntzaz haratago doa. Faktore guztiak kontuan hartuta, pertsona bakoitzaren gaitasunak sortu, eraiki eta garatu behar dira. Arrakasta lortzeko ibilbide horretan aurkitu ditzakegun arazoak detektatzen abilak izatea garrantzitsua da ,eta hauek nola bideratu eta zuzen erantzuteko laguntzak eta baliabideak bilatzen eta erabiltzen baita noski.
Familia eta eskola: elkarlana, ez ordezkapena
Familiek eta eskolak bat egiten dute haurrei dagokien helburu berean: autonomia eta garapen integrala lortzen laguntzea, bai maila fisiko, kognitibo, emozionala zein sozialean.
Azken urteetan, gure mundua eta gizartea asko eta azkar aldatu da. Horren ondorioz, kultura-paradigma berria dugu esku artean eta honek, gure eskola eraikitzeko orduan, faktore ugari kontuan hartzea eskatzen du.
Gaur egungo eskola, haurraren hezkuntzaz baino hartarago doa. Horretarako, familien laguntza, parte-hartzea eta inplikazioa behar du. Familia eta eskolaren arteko harremana eta elkarlana behar-beharrezkoa da lehenengo lerroetan aipatutako helburu hori lortze aldera. Bien arteko elkarreragina handia da, baina, hala ere, familiaren eta eskolaren funtzio nagusiak ezberdinak direla argi izan behar dugu.
Gertatutako aldaketa ugarien ondorioz, azkenaldian, eskolari eskatzen zaiona asko da. Kasu batzuetan, eskolak familiaren betebeharrak bete behar dituela pentsatzen ohi da, hau ordezkatuz, eta hori ezinezkoa da.Bakoitzak duen papera, lekua eta funtzioak ezagutu eta bete behar ditu. Helburua lortzeko guztion lana eta elkarlana ezinbestekoa da.
Eskolan eta etxean jasotzen diren hezkuntza-mota ezberdinak dira, nahiz eta gerora bat egin. Autonomia lortzeko sare sozialak sortu, elikatu eta garatu behar dira, komunitatea sortuz. Haurrak sare sozial bat baino gehiago behar du, talde handikoa, talde txikikoa, famili girokoa, lagunen artekoa, … guztion arteko esperientzia trukaketari esker garatzen joateko.
Laburbilduz, haur baten garapenak eskatzen duen lana elkarlanean oinarritu behar da, baina bakoitzak bere funtzio propioak aurrera eramanez. Haurrak familia eta eskolaren beharra du, eta baita bien arteko parte-hartzea eta elkarreragina ere, ezin dugu bata bestearengatik ordezkatu, elkarreraginik gabe garapen osoa bermatzeko aukerak murrizten baitira.
Ardura guztiona da. Elkarlana, ez ordezkapena
Otsailak 18, Aperger sindromearen Nazioarteko Eguna
Asperger sindromea autismo-mota bat bezala ulertzen da eta hiru zailtasun nagusiengatik nabarmentzen da:
– Gizarte-elkarreraginean aritzeko arazoak, harremanak sendotzeko zailtasunak
– Komunikazio gaitasun eza (baina hizkuntzaren garapenean arazorik ez)
– Pentsamendu-maila malgua: irudimen pobrea, interesak oso biziak edo mugatuak, ohiturekiko atxikipen handia, errepikapenak gustuko….
Hala ere, Asperger sindormea duten pertsonen garapen kognitiboa normala da, eta kasu askotan, oso ona. Ariketa, azalpen eta estrategia egokien bidez segurtasuna lortzen dute eta konfidantza horri esker euren harremanetarako gaitasunak hobera egiten ohi du.
Zailtasun txikiak izan arren, beti gogoan izan behar dugu, Asperger sindormea duten pertsonek ere gainointzekoen eskubide berdinak dituztela, eta ondorioz, gure errespetua, entzuketa eta laguntza osoa eskaini behar diegu.
Gaur, otsailak 18, Asperger sindromearen Nazioarteko Eguna da. Komunikabideetan honen berri emango dute baina garrantzitsuena sindormeari buruzko informazio baliagarria zabaltzea da, aniztasunari esker alegia ikasi eta aberasteko.