Blogaren artxiboa
#esperientziadigitalak borobilduz:teknologia berriak eta hezkuntza berrikuntzaren azken hausnarketa
Pixkanaka ikasturtea aurrera doa eta, horrekin batera, ikasgaiak borobiltzeko eta ixteko garaia da. Horregatik, sarrera honetan “hezkuntza ikerketa” ataleko sarrerak bildu, bertako #esperientziadigitalak baloratu eta horiei lotutako ikasgaiaren azken hausnarketa jasotzen da.
Bi izan dira psikodidaktika masterreko “teknologia berriak eta hezkuntza berrikuntza” ikasgaiaren helburu edota landutako eduki nagusiak:
- Teknologia berriak eta hezkuntza berrikuntzaren ikerketa
- Hezkuntza ikerketarako teknologiak
Lehenengo helburuari lotutako eskolek ikerketaren informazio iturri garrantzitsuenetako batean murgiltzeko aukera eskaini digute: ikerketa-taldeak. Teknologia nire interes-gune nagusietako bat izanik, oso interesgarria eta aberasgarria izan da gaiari lotutako ikerketa-taldeen lanak ezagutzea. Gainera, egindako ariketa eta hausnarketa pertsonalei esker, ikerketan zaintza teknologikoa oinarrizko eginkizuna dela barneratu dut.
Era berean, ikerketa aurrera eramateko teknika berriak ezagutu eta praktikan jarri ditugu: narratiba eta gertakari kritikoa. Hasieran egin beharrekoa ulertzea kostatu zitzaigun arren, ikaskideen artean norberaren gertakari kritikoaren sorkuntza anonimoa egiteko motibazioa eta inplikazioa nabaria izan da. Norberak barruan dituen arduren adierazpena indartzeaz gain, ariketak gure ahotsa zabaldu du, gizartea hobetzeko tresna ezin hobea dela baieztatuz.
Horretaz gain, bideoen bidez teknologiaren erabileraren eta pribatutasun irrealaren eta ikerketaren inguruan hausnartzeko aukera izan dugu. Teknologiaren erabilera gero eta hedatuago dago baina gutxi hausnartzen da horren erabilera kritikoari buruz. Ia ezinezkoa da momentu oro online ez egotea, baina, horretaz jabe izan behar gara eta online-jarrrera kritikoa eta arduratsua garatu.
Azkenik, laster tesia entregatu eta defendatuko duten bi doktoretza-ikasleren esperientzia eta ikerketa-lanak ezagutu ditugu. Ikerketan aurrera egiteko, besteen lanak ezagutzea derrigorrezkoa denez, hitzaldia interesgarria izan da. Baina, gure kasuan, interesgarriaz gain oso lagungarria izan da, doktoretza-bidaiaren inguruko zalantzak argitzen dituzten esperientziaren gakoak ezagutu baititugu. Mila esker gure galderak erantzuteagatik eta zorte on tesiaren azken txanpan!
Orokorrean, irakasgaiaren lehenengo atalari dagokionez, norberaren hausnarketa kritikoa indartzeko erabilgarria izan dela uste dut. Hala ere, talde-hausnarketa faltan bota dut. Bakoitzak ezagutzen edota jarraitzen dituen ikerketa-taldeen berri ematea oso aberasgarria litzateke, bideoek lantzen dituzten gaien inguruan taldean eztabaidatuz gero teknologiaren erabilera arduratsuaren inguruko ondorio politak jasoko genituzke eta, azkenik, gertakari kritikoaren prozeduraren zein bertan bildutako gaien inguruan hitz egiteko aukera izanez gero, teknika eta ardura-soziala hobeto barneratzeko aukera izango genuke. Hau da, esperientzia polit eta esanguratsuak izan arren, talde-dinamika indartzearen beharra azpimarratzen dut.
Honako sarreretan “Teknologia berriak eta hezkuntza berrikuntzaren ikerketa” atalari dagozkion ikasketa-prozesuak zein hausnarketak jasotzen dira:
Zaintza teknologikoa, ikerketa-taldeen errefernetziak jarraituz
Gertakari kritikoaren bitartez gure ahotsa zabaldu
Pribatutasuna eskatu arren, momentu oro datuak oparitzen digu
Besteen esperientzietatik ikasiz
Ikasgaiaren bigarren atalean hezkuntza ikerketarako teknologietan zentratu gara. Ordenagailu-gelan, eskolaz-eskolaz, ikerketarako lagungarriak diren tresnak ezagutu ditugu, pixkanaka bakoitzak bere ikasketa ingurune pertsonala eraiki duen bitartean. Teknologia lagungarri izan dezan, gure lan-prozeduren jabe izan behar gara eta horiek aurrera eramateko eskura ditugun aukerak ezagutzea funtsezkoa. Momentu oro, gure egitekoari hobeto egokitzen den tresna aukeratu behar ditugu eta horretarako aukera-sorta aztertu behar da.
Nire esperientzia eta interesengatik, eskoletan aipatutako tresna gehienak aski ezagunak izan dira niretzat eta horrek tarte batzuk aprobetxatu ez izana du ondorio. Hala ere, eskoletan asko pentsatzea eragin didan kontzeptu bat aipatu da: infoxikazioa. Infoxikazioa ikerketaren gaitza baino, gizartearen gaitza dela esan dezakegu. Informazio-mota guztien gainkarga dugu eta hori bideratzen jakitea gure gizartearen gaitasun garrantzitsuenetako batean bilakatu da.
Gainera, ikerketan dauden lan-prozeduren ordena jarraitzeak oso lagungarria izan da, gure egitekoa barneratzeko. Lan-prozeduraz jabe zarenean, norberaren lana autoerregulatzea errazagoa gertatzen da eta guzti hori bizitzarako autoerregulazio-gaitasuna indartzeko baliagarria da.
Eskola dinamikoak izan dira, praktikan oinarritutakoak baina, aurreko atalean bezala, talde-lanari esker gaia aberasgarriagoa izango litzatekela uste dut. Ikasgaira aldez aurretik aukeratutako tresna eta lan-ohitura batzuekin goazela aprobetxatuta, norberaren esperientzia ikaskideekin partekatu eta eurena ezagutzea elkarrekin ikasteko aukera polita izango litzateke.
Honako sarreretan “Hezkuntza ikerketarako teknologiak” atalari dagozkion ikasketa-prozesuak zein hausnarketak jasotzen dira:
PLE: nabigatzailea aukeratzea, informazioa bilatzeko lehenengo urratsa
PLE: edukiak sendatuz infoxikazioari aurre egin
Infoxikazioa eta eduki-sendaketa (informazio erabilgarria)
Bestalde, psikodidaktikako masterreko ikasle gehienak irakasle izanik, ikasgaiaren ataltxo bat teknologia eta eskolaren arteko harremana esanguratsua lantzeko aprobetxatzeko proposamena egitea gustatuko litzaidake.
Teknologia gure bizitzaren parte da baina, oraindik ere, eskola eta teknologiaren arteko harremana nahiko ahula da. Teknologia garatu arren, hezkuntza-sistema ez da aldatu. Irakasleek teknologia eskolan nola aplikatu, nola erabili eta nola irakatsi ikasi behar dute. Aldi berean garrantzitsua da ikasleek teknologia modu eraginkorrean eta arduratsuan erabiltzen ikastea baina horretarako irakaslegoaren hausnarketa eta formakuntza ezinbestekoa da.
Ondorioz, nire blog pertsonalean teknologia, gaitasun digital, IKT, nortasun digitala eta guzti horiei lotutako sarrera ugari jasotzen dira. Hau da, blog honetan teknologia geletan lantzeko beste modu bat azaltzen duten sarrerak aurkitzea oso ohikoa da.
Robotika, programazioa (pentsamendu konputazionala), hausnarketa kritikoa, erabilera autonomoa… ikasleei modu globalean, esanguratsuan eta kooperatiboan ikasten ikasteko aukera ematen dieten ariketak dira. Horregatik, #esperientziadigital honetara gai horien inguruko ekarpenak ere gehitu ditut:
micro:bit, programazioaeskoletan
Infoxikazioa eta eduki-sendaketa (informazio erabilgarria)
Aurreko sarreran oso termino zehatzak eta era berean zabalak erabili dira: infoxikazioa eta eduki-sendaketa.
Horregatik, horiei inguruan gehiago sakondu nahi duenarentzat, sarrera honetan infoxikazio eta edukiak sendatzeari buruzko informazio interesgarria eta erabilgarria bildu eta eskaintzen da:
- Infoxikazioa:
Cornella, A. (2000). Como sobrevivir a la infoxicación.
Monje Jiménez, T., & Iglesia Aparicio, J. (2011). Cómo luchar contra la infoxicación en las bibliotecas actuales. Mi biblioteca: La revista del mundo bibliotecario, 27, 60-67.
Alfons Cornellaren webgune pertsonala
Scoop.it / Linguagem Virtual by Luciana Viter
- Eduki-sendaketa:
Scoop.it / Curación de contenido by jbichos
Pinterest / Curación de contenidos by José Joaquín Gallego
Pinteret / Las 6 fases de content curation by Alfredo Vela
Arteta Iribarren, C. (2013). Curación de contenidos en educación. Comunicación y pedagogía: Nuevas tecnologías y recursos didácticos, 267, 14-16.
Trujillo Sáez, F., & Álvarez Jiménez, D. (2014). Artefactos digitales. Bartzelona: Grao.
PLE: edukiak sendatuz infoxikazioari aurre egin
Ikerketa bat aurrera eramaten dugunean, handia da infoxikazioa sufritzeko arriskua.
Infoxikazioa informazioa eta intoxikazioa hitzak elkartzen dituen neologismoa da. Alvie Toffler-ek 1970an”Future Shock” liburuan gaia aipatzen zuen arren, Alfons Cornella izan zen terminoa erabili zuen lehendabizikoa 1996. urtean.
Infoxikazioa informazio gainkargari deitzen zaio. Askotan, esaten ohi da sarearen abantaila nagusia eskaintzen digun informazio kopuru handia eta anitza dela. Baina, informazioa ondo aukeratzen eta kudeatzen ez badakigu, abantaila gure etsai bilakatuko da. Esku artean informazio kopuru handiegia izateak estutasuna, estresa eta nekea sor dezake eta guzti horrekin ikerketaren porrota.
Horregatik, edukiak sendatzea (content curation) ikertzailearen ezinbesteko estrategia izan behar da, ikerketa prozesuaren oinarrizko zeregina baita:
Informazioa bilatu, erabili eta zabaltzerakoan, funtsezkoa da gure helburua edota gaia zein den beti gogoan izatea. Modu honetan, informazio garrantzitsuena bildu eta kalitatezko informazioa zabaltzea lortzen da.
Informazio garrantzitsu, esanguratsu eta egokiena erabiltzea eta zabaltzea, ikerketaren edukia sendatzeko baliagarria izateaz gain, Interneteko edukien kalitatea bermatzeko bidea da.
Honakoak dira sarean edukiak sendatzeko aurki ditzakegun tresna batzuk (tresnaren webgunera joateko, irudian click egin) (trensak erabiltzeko, tresna bakoitzaren webgunean izena ematea derrigorrezkoa da):
Oso bisuala ez izan arren oso tresna eraginkorra da. Azpimarratzeko aukera ematen du. Unibertsitate mailan oso erabilia.
Eduki-sare bat da. Plataformak ematen dizun informazioa + Kanpoko informazioa gehitzeko aukera + Zure bilaketen araberako gomendioak.
Era berean, oinarrizkoa da garrantzitsua eta erabilgarria den informazioa ondo gordetzea eta antolatzea. Horretarako ere, lagungarriak diren tresna ugari daude. Hona hemen adibide batzuk (tresnaren webgunera joateko, irudian click egin):
Gainera, aipatutako tresnak erabiltzerakoan beste informazio-motako kopuru handia sortzen da: erabiltzaile eta pasahitzak. Eskerrak, hori kudeatzeko ere tresna ugari daudela. Hona hemen adibide bat (tresnaren webgunera joateko, irudian click egin):
Eskola Berriaren Oinarriak 