Blogaren artxiboa
Laguntzaren gakoa: lan kooperatiboa
Sarrera asko idatzi ditut laguntza eta laguntza zerbitzu ezberdinen inguruan, baina oraingoan, laguntza hitza borobiltzeaz gain honen atzetik dauden ezkutuko elementuen inguruan hausnartzearen garrantzia azpimarratu nahi dut.
Gelan, eta hitz gutxitan, laguntza pertsonen garapena, hezkuntza, interesak eta ongizatea bermatzen duen estrategia eta baliabideen multzoa bezala definitu dugu, hauen artean laguntza terapeutikoa, kontsultazko laguntza eta laguntza curricularra goraipatu ditugularik.
Pertsona, behar eta ikuspegi ezberdinak daudenez hauei erantzuteko modu edota hobeto esanda laguntza mota ezberdinak egon behar dira. Gainera, guzti hauek kudeatzeko tresna edota baliabide ezberdinak ditugula aztertu dugu: POAT (Plan de Orientación y Acción Tutorial: Tutorizazio programa), PAD (Programa de Atención a la Diversidad: Aniztasuna kudeatzeko programa) eta Hizkuntza proiektua (Eskolako hizkuntzen garrantzia eta hauen komunikazio konpetentzia nola erantzun). Horregatik, bakoitzaren ezaugarri nagusiak aipatu eta azaldu ditugu, etorkizunean gure erantzuna modu egokienean bideratu ahal izateko.
Benetako eskola inklusiboa lortu nahi badugu laguntza eta laguntza zerbitzu ezberdinen ikuspegia, lana eta antolaketa era inklusiboan gauzatu behar dugu. Zailtasun edo urritasun bat duen haurrari erantzuteko laguntza profesionala beharrezkoa denean, hauekin lan kooperatiboa egin behar dugula argi izan behar dugu.
Rafael Medinak talde kooperatiboak norberaren ikaskuntza edota lana lortzeko besteen lana eta ikaskuntza beharrezkoa duen taldea bezala definitzen du, helburua beti bikoitza dela aipatuz: ikaskuntza eta sozializazioa. Tutore, irakasleria eta talde multiprofesionalen arteko talde lan bateratua behar beharrezkoa da zailtasunei era egokian aurre egin ahal izateko.
Talde multiprofesionalek eskolarekin lan egin behar du urritasun edota zailtasun bat duen haurrari erantzuna emateko, eta ez du soilik ume horrekin, indibidualki, lan egin behar. Beste hainbatetan aipatu dudan bezala premia berezia duena eskola da, ume horren zailtasunei aurre egin ezin diolako. Horregatik, laguntza behar duena eskola da, eta laguntza horri esker ume horren oztopoak gainditzen ikasiko du.
Aurreko astean, Bergarako AransGi eskolako aditu batekin elkarrizketa bat izateko aukera izan nuen, eta inklusioaren ikuspegiaren gaia jorratu genuen. Teoria mailan oso ondo dagoela aipatu ondoren, gaur egungo eskola eta irakasle gehienek inklusiboak izatetik urrun daudela aitortu zidan. Bere elkarteak haur gorrekin egiten du lan, hauek premia berezi handiak dituzten umeak direlarik. Hori dela eta, elkartearen profesionalen laguntza oso onartua eskertutakoa da eskola guztietan. Profesionala eskolara joan aurretik haur hipoakusikoaren tutore edo irakasle taldearen ardura handia bada ere, profesionala eskolan bertaratzen denean ardura hori guztiz desagertzen da, ardura guztia profesionalari transferitzen baitio.
Aipatutako egoera jarrera txar baten adibidea da. Ume bakoitzaren ardura tutorearena da, eta umeak izan ditzakeen zailtasunei erantzuteko profesional baten laguntza behar badu, hau onartu, aprobetxatu eta berarekin kooperatiboki lan egin behar du. Kanpoko errekurtsoa gure taldearen parte izan behar da, guztiok batera lan egin ahal izateko. Horrela guztiok ikuspegi eta bide berdina jarraitzeko aukera gauzatuko da, erantzunaren kalitatea bermatuz. Oztopoak gainditzeko irakasle ekipo osoa inplikatu behar da ikasleri osoari erantzunez.
Apirilak 2, Autismoaren Nazioarteko Eguna
Gaur, apirilak 2, autismoaren nazioarteko eguna da. Ezjakintasun handia dago gai honen inguruan, eta hori da oztoporik handiena.
Hemendik, urdinez jantzita, autismoa zer den eta oztopoak gainditzeko gakoak ezagutzera animatzen zaituztet, gizarte osoaren autonomia bultzatuz.
* BALIABIDEAK:
Gautena: Gizpukoako Autismo Elkartea
Arazoak: Arabako Autismo eta garapenean beste nahasmen jeneralizatu batzuen Elkartea
Eskola inklusiboaren didaktika
Eskola inklusiboari buruz hitz egiterakoan, integrazio hitza ahaztu behar dugu, errespetua, parte-hartzea eta elkarbizitzari lekua utziz. Hezkuntza Berezia eta integrazio gure egunerokotasuneko hiztegiaren parte izaten jarraitzen duten bitartean ezin dugu benetako eskola inklusiboaz hitz egin, hauek segregazioaren ezaugarriak baitira.
Gaur egungo mundua, gizartea eta eskola bera eskola inklusiboaren teoria praktikara eramateko oztopo bihurtu dira. Eskolari dagokionez, hezkuntza sistema, curriculuma, eskolaren antolakuntza, irakaslegoaren pentsamendua, ebaluazioak eta bestelako ekintzak aldatu behar dira. Eskola inklusiboaren arazoa, gaur egungo eskola da.
Hiru dira gure eskola publikoak eskola publiko inklusiboa bilakatzeko gainditu behar dituen oztopo nagusiak:
– Oztopo politikoa
– Oztopo kulturala
– Oztopo didaktikoa
Politikari dagokionez, hezkuntza legeen arteko kontraesanak ugariak dira. Hezkuntza berezia, curriculumaren moldaketa bereziak eta laguntza gelak guztiontzako hezkuntzaren inguruko diskurtsoarekin batera aipatzen dira. Legeak koherenteak izan behar dira kalitatezko hezkuntza eraikitzeko eta hezkuntza inklusiboan murgildu ahal izateko.
Bestetik, kultura. Betidanik, inteligentzia maila erabili da umeen sailkapena egiteko, batzuk beste batzuek gainetik jarriz. Honen arabera, ume batek ikasteko zailtasunak dituela ezartzen da, eta kasu gehienetan, talde eta gela arruntetik bereizten da. Ikasteko gai ez diren umeak daudela pentsatzen jarraitzen dugun bitartean, eta hezkuntza berezi, integrazioa eta curriculumaren moldaketei buruz hitz egiten jarraitzen dugun bitartean, segregazioa onartutako praktika izaten jarraituko du.
Eta azkenik, gure gaiari helduta, oztopo didaktikoak, hau da, eskola eta gela mailan, irakasle modura, gainditu behar ditugun mugak edo beste era batera esanda, aldatu behar ditugun ezaugarri edota ekintzak:
- Lan egiteko modua: Lehiakortasuna alde batera utzi guztien arteko lan kooperatibo eta bateratua bultzatzeko. Umeek bere ikaskide guztiek, era ezberdinean izan arren, ikasteko gaitasuna dutela ulertu behar dute, eta horretan lagundu. Gelan, eta eskolan, elkarbizitza eta elkar ikasketan oinarritutako komunitatea sortu behar da. Haurrak komunikatzeko (hitz egin eta entzun) beharra asetu behar dute, kalitatezko heziketa lortze bidera.
- Lan estrategiak: Ikasgai eta eduki zehatzetan oinarritutako curriculuma ahaztu eta arazo zein proiektuetan oinarritutako curriculuma eraiki. Umeen aurrezagutzak zein interesak kontuan hartuta, elkarlanean ikasten ikastea bultzatu behar dugu, harremanak sendotuz, ikerketa tresna nagusian bihurtuz, bestearen interes, idei zein ekintza errespetatuz eta nola ez, guztion garapen integrala maila berean bermatuz.
- Antolaketa: Espazio eta denboraren antolaketa ekintzaren arabera antolatu behar da, eta ez aldez aurretik ezarritako irizpide edota helburu batzuen arabera. Taldekatzeak heterogeneoak izan behar dira, ikaskuntza interaktibo eta elkar laguntzaren bidez ikasteko aukera eskainiz. Eta azkenik, hausnarketa eta adostasuna bideratzea ezinbestekoa da.
- Irakaslearen ikuspegi eta formakuntza: Eskola inklusiboaren arrakasta irakasleak aniztasunaren aurrean erantzuteko duen gaitasunean oinarritzen da. Giro atseginak sortzeko gauza izan behar da, haurren interesetan oinarrituz ikasteko motibazioa lortuz.
- Familiaren parte hartzea: Balioen transmisioa ez da irakaslearen egitekoa soilik, familiarena zein bestelako hezkuntza agenteena ere bada. Aniztasuna onartu eta aniztasunean bizi behar dugu, guztion arteko elkarlana bermatuz. Familiaren parte hartzea eskolan garrantzi handikoa da guztion arteko eta guztiontzat eraikitako eskola izateko.
Eskola inklusiboa lortzeko horretan sinetsi behar dugu, guztiok, eta lana batera egin. Konpromisoa hartu, eta gure eguneroko ekintzak pixkanaka aldatu. Aniztasuna ez da eskolara moldatu behar, eskola aniztasunari erantzuten jakin behar dio, guztioi lekua eskainiz. Guztiontzako kalitatezko hezkuntza publikoa posiblea da, eta guztion lanari esker gizarte osoaren zein banakakoen bizitza normalizaziorantz bideratuko dugu.
Elling – Petter Næss (2001)
Pelikula honek gure errealitatearen inguruan pentsatu eta hausnartzeko aukera paregabea eskaintzen digu. Gainera oso atsegina eta hunkigarria da. Beraz, erabat gomendagarria.
Gure artean, norberak bere berezitasunaren jabe izanik, guztiok gara berdinak, guztiok gara ezberdinak. Batzuetan, berezitasun hori, nahastetzat jotzen da, edo Ellingen hitzek azaltzen duten bezala, nahasketa etapan dauden pertsonak direla ulertzen da.
“Algunos se hacen los locos, pero usted esta loco de verdad”
Ellingen kasuan, gehiegizko babesa jaso duen ume bat izan zen. Ondorioz, gaur egun, leku guztietara berarekin doazen bi lagun ditu: bertigoa eta antsietatea. Hori dela eta, kalera irtetzeko laguntza behar du eta taberna bateko mahaitik komunera joateko aldiz, munduko ausardi guztia.
Istorioaren hasieran, bere muga (bertigoa eta antsietatea) dela eta, Elling zentro psikiatriko batean ingresatua dela ikusten dugu. Baina, gerora, bere gelakidearekin batera, modu autonomoan bizitzeko aukera du. Autonomiaren bidez Elling-i bere muga gainditzeko aukera eskaintzen diote, autonomia esperimentatzerakoan beldurrak eta oztopoak gainditzen aukerak sortzen baitira.
“Me siento seguro a su lado a pesar de que es la persona mas simple del planeta”
Batak besteari laguntza eskaintzen dio, segurtasuna, eta harremanen bidez euren nortasuna eta egunerokotasuna nola eraiki ikasten dute. Azkenik, euren arteko oreka aprobetxatuz, gizartean txeratzeko gaitasuna lortzen dute. Gainera, guzti honi esker, bakoitzak bere oreka pertsonala aurkitzen du, norberaren funtzioaren bilaketan arrakasta lortuz eta gustuko dutena landuz. Bestela esanda, mugak izan arren, gizarteko beste edozein banakako bezala, helburuak dituzte eta, aukera eskaintzen dietenean, helburu horiek lortzea euren motibazioa nagusia bilakatzen da.
Berezia ez da txarraren sinonimoa. Kasu batzuetan laguntza beharrezkoa izan arren, ez dugu inoiz ahaztu behar aurrera egiteko guztiok ekintza txikiak zein aukera berdinak behar-beharrezkoak ditugula. Behar bat erantzun eta gero egoera normalizaziorantz bideratu behar da. Aurrera egiteko jarrerak benetan aurrera egiteko aprobetxatu behar dira. Bizitza eraikitzeko norberaren nortasuna, izaera eta autonomia lantzeko aukeren eskaintza ezinbestekoa da.
Horregatik, pertsona batek, momentu jakin batean, laguntza bereziaren beharra izan arren, ez da pertsona hori betirako etiketatu eta gizartetik banatu. Garapena jarraitu eta garapenari jarraipena ematea ezinbestekoa da. Autonomia lagunen, harremanen, beldurren, egunerokotasuneko ikasketa berrien eta bizitza errealeko esperientzien bidez eskuratzen da. Garatzeko normalizazioa behar da.
“¡LO CONSEGUÍ!
Ezin da inoiz aurrean dugun pertsonaren gaitasuna zalantzan jarri hori lortzeko aukera eskaini gabe. Gure aurrean dugun pertsona arraro edo bitxia bezala etiketatu aurretik, guztiok ezberdinak eta, aldi berean, berdinak berdinak garela gogoratu behar dugu. Guztiok gure beldurrak gainditzeko aukerak eta autonomia behar dugu. Guztiok gara Elling.
Eskola Berriaren Oinarriak 