Informazioa vs. Ezagutza

Ikerketan edukiak sendatzea eta esku artean dugun informazioa ondo aukeratzea, antolatzea eta kudeatzea funtsezkoa da. Hona hemen ideia hori laburtzen duen irudia:

PLE: nola ikertzen dut?

Behin PLEa zer den eta nola osatzen den barneratu dugunean, gure PLEa diseinatzeko eta, batez ere, horren inguruan hausnartzeko momentua da.

Edozein ikaskuntza- edota ikerkuntza-prozesu aurrera eramateko, ezinbestekoa da norbere ikasketa ingurune pertsonalaz kontziente izatea. PLEaz kontziente izateak norberak ikasketa edota ikerkuntza-prozesua aurrera eramateko erabiltzen dituen fase, estrategia eta baliabideak aztertzea dakar. Era berean, azterketa horrek norbere lana antolatzeko eta egiteko moduaren inguruko hausnarketa bideratzen du.

Hau da, PLEak gure egitekoaren ezaugarri nagusiak jasotzen ditu eta horri esker, gure ikasketa ingurune pertsonalaren indarguneak eta ahulguneak identifikatu ditzakegu. PLEa gure ikaskuntza- edota ikerketa-prozesua baloratzeko ezinbesteko tresna da eta eraginkortasuna lortzeko gakoa.

Hona hemen nire PLEa, ikaskuntza, irakaskuntza eta ikerketan aurrera egin ahala moldatu eta eguneratu beharko dena:

 

 

PLE: lan kooperatiboa

Nahiz eta askotan lan kooperatiboa talde-lanaren sinonimotzat erabiltzen den, garrantzitsua da terminoak ezberdintzea.

Motzean azalduta, lan kooperatiboak edota kolaboratiboa talde-lana eskatzen duen arren, talde-lanak ez du lan kooperatiboa ziurtatzen.

Lan kooperatiboa helburu bera jarraitzen duten pertsonen arteko harremanean eta talde-lanean oinarritzen da. Lan kooperatiboari esker, elkarren artean ikasteko aukera eskaintzen da, modu kolaboratiboan eta harreman hierarkikoak alde batera utzita.

Ikerketan, askotan esan dugun bezala, ez gaude bakarrik, talde baten parte gara eta taldekide guztiek ikerketa-taldearen helburua lortzeko modu kolaboratiboan lan egitea ezinbestekoa da. Horretarako, antolaketa, talde-lana, koordinazioa eta taldeko zein norberaren ardura funtsezkoak dira.

Informazio eta komunikazio teknologiek lan kooperatiboa aurrera eramateko aukera anitzak eskaintzen dituzte. Alde batetik, taldekideen artean komunikatzeko aukera ematen digute eta bestetik, informazioa partekatzeko tresna ugari daude: Zotero-k bibliografiak taldean osatzeko aukera eskaintzen ditu, CMapCloud-ek taldeko mapa kontzeptual osatzeko egokia da, Drive bidez dokumentuak edota aurkezpenak taldean moldatu ditzakegu…

Gainera, lana antolatzeko eta lanaren jarraipena egiteko lagungarriak diren tresna ugari daude.(tresnaren webgunera joateko, irudian klik egin) (tresnak erabiltzeko, tresna bakoitzaren webgunean izena ematea derrigorrezkoa da):

 

PLE: partekatu

Kalitatezko ezagutza berria sortzeko modu bakarra sendatutako zein moldatutako informazioa besteekin partekatzea da, guztion artean ezagutza esanguratsua eraikitzeko.

Ikerktaren kasuan ere, gauza bera gertatzen da. Ikerketaren helburuetako bat gizartea hobetzea den heinean, jasotzen diren emaitzak zabaltzea ezinbestekoa da eta hori ez da soilik aldizkari zientifikoetako argitalpenen bidez egiten.

Informazioa partekatzeko tresnarik azkarrena eta erabiliena sare- sozialak dira baina ez dira bakarrak. Hona hemen esku artean dugun informazioa partekatzeko tresna batzuk (tresnaren webgunera joateko, irudian klik egin) (tresnak erabiltzeko, tresna bakoitzaren webgunean izena ematea derrigorrezkoa da):

 

                                                    

                        

PLE: egin eta hausnartu

Sareak, informazio-iturri agortezina izateaz gain, tresna-iturri handia ere bada. PLEaren bigarren osagaiak esaten du informazioa bilatu ondoren informazioa moldatu egin behar dela, informazioa aztertu, laburtu, iruzkindu eta argitaratu alegia.

Informazio bera modu anitzetan moldatu eta aurkeztu daiteke. Interneten hori egiteko milaka web 2.0 tresna ditugu eskuragarri. Nabigatzaileekin gertatzen den bezala, gomendagarria da tresna bakoitzaren funtzionamendua eta eskaintzen duena ezagutzea, gerora gure lanera hobeto egokitzen dena aukeratu eta erabiltzeko.

Hona hemen dokumentuak, aurkezpenak, infografiak eta mapa kontzeptualak egiteko hainbat web 2.0 tresna (tresnaren webgunera joateko, irudian klik egin) (tresnak erabiltzeko, tresna bakoitzaren webgunean izena ematea derrigorrezkoa da):

 

• Dokumentuak

                                

• Aurkezpenak

                                                                                                        

• Infografiak

                     

• Mapa kontzeptualak

                                                                                    

PLE: edukiak sendatuz infoxikazioari aurre egin

Ikerketa bat aurrera eramaten dugunean, handia da infoxikazioa sufritzeko arriskua.

Infoxikazioa informazioa eta intoxikazioa hitzak elkartzen dituen neologismoa da. Alvie Toffler-ek  1970an”Future Shock” liburuan gaia aipatzen zuen arren, Alfons Cornella izan zen terminoa erabili zuen lehendabizikoa 1996. urtean.

Infoxikazioa informazio gainkargari deitzen zaio. Askotan, esaten ohi da sarearen abantaila nagusia eskaintzen digun informazio kopuru handia eta anitza dela. Baina, informazioa ondo aukeratzen eta kudeatzen ez badakigu, abantaila gure etsai bilakatuko da. Esku artean informazio kopuru handiegia izateak estutasuna, estresa eta nekea sor dezake eta guzti horrekin ikerketaren porrota.

Horregatik, edukiak sendatzea (content curation) ikertzailearen ezinbesteko estrategia izan behar da, ikerketa prozesuaren oinarrizko zeregina baita:

Informazioa bilatu, erabili eta zabaltzerakoan, funtsezkoa da gure helburua edota gaia zein den beti gogoan izatea. Modu honetan, informazio garrantzitsuena bildu eta kalitatezko informazioa zabaltzea lortzen da.

Informazio garrantzitsu, esanguratsu eta egokiena erabiltzea eta zabaltzea, ikerketaren edukia sendatzeko baliagarria izateaz gain, Interneteko edukien kalitatea bermatzeko bidea da.

Honakoak dira sarean edukiak sendatzeko aurki ditzakegun tresna batzuk (tresnaren webgunera joateko, irudian click egin) (trensak erabiltzeko, tresna bakoitzaren webgunean izena ematea derrigorrezkoa da):

Oso bisuala ez izan arren oso tresna eraginkorra da. Azpimarratzeko aukera ematen du. Unibertsitate mailan oso erabilia.

Eduki-sare bat da. Plataformak ematen dizun informazioa + Kanpoko informazioa gehitzeko aukera + Zure bilaketen araberako gomendioak.

 

                     

 

Era berean, oinarrizkoa da garrantzitsua eta erabilgarria den informazioa ondo gordetzea eta antolatzea. Horretarako ere, lagungarriak diren tresna ugari daude. Hona hemen adibide batzuk (tresnaren webgunera joateko, irudian click egin):

 

                   

Gainera, aipatutako tresnak erabiltzerakoan beste informazio-motako kopuru handia sortzen da: erabiltzaile eta pasahitzak. Eskerrak, hori kudeatzeko ere tresna ugari daudela. Hona hemen adibide bat (tresnaren webgunera joateko, irudian click egin):

 

PLE: nabigatzailea aukeratzea, informazioa bilatzeko lehenengo urratsa

Interneten informazioa bilatzeko, lehendabiziko urratsa nabigatzaile bat aukeratu, ireki eta erabiltzea da. Nabigatzailea informazio-bilaketaren oinarrizko tresna da.

Eskura ditugun nabigatzaile gehienen oinarrizko funtzionamendua bera izan arren, euren artean ezberdintasunak daude. Garrantzitsua da nabigatzaile bakoitzaren ezaugarria nagusiak (abiadura, segurtasuna, pribatutasuna, diseinua) eta  eskaintzen dizkigun aukerak/funtzioak (irrisgarritasuna, laster-markak, bilaketak, pluging-ak…) ezagutzea, gure lan egiteko moduarekin bat egiten duena edota gure lan estrategien arabera egokiena dena aukeratu eta erabiltzeko.

 

 

Hona hemen mundu mailan gehien erabiltzen diren nabigatzaileak (tresnaren webgunera joateko, irudian click egin):

• FIREFOX

Firefox nola erabili eta aukerak

• CHROME

Chrome nola erabili eta aukerak

• INTERNET EXPLORER

Internet explorer nola erabili eta aukerak

PLE: Zer da?

PLE ingelesezko Personal Learning Environment-etik dator eta ikasketa ingurune pertsonala izendatzeko erabiltzen da.

PLEa norberak bere ikasketa-prozesuaren kontrola hartu eta konpetentzia berriak barneratzeko lagungarri den baliabidez. osaturiko sistema da, norberaren ikasketa-prozesuan arrakasta izateko giltza alegia.

PLEak ikasketa-prozesuekin batera aldatu dira. Lehen, ikasketa-eremua hurbileko ingurura mugatzen zen (etxea eta eskola) eta ondorioz, informazioa lortzeko bidea harreman hierarkikoan oinarritzen zen. Informazio eta komunikazio teknologien hedapenarekin aldiz, informazioa lortzeko bideak globalagoak dira eta edonork eskura dituen informazio-iturri zein informazioa eskuratzeko tresnak anitzak dira. Ondorioz, azken hamarkadetan ikasketa-prozesuak erabat aldatu dira eta, horrekin batera, pertsonen PLEak edota ikasketa ingurune pertsonalak baita.

“>

https://cmapscloud.ihmc.us/viewer/cmap/1PYF162W3-21R2VTH-1HZVRQ

PLE bat norberaren ikasketa-prozesua aurrera eramateko erabiltzen diren tresna, estrategia, mekanismo, ekintza, esperientzia, prozesu, iturri, etabarrez osatzen da. Horregatik, bertan ikaskuntza formala nahiz ez formala uztartzen dira.

PLEaren osagai nagusiak honakoak dira:

1. Irakurtzeko tresna, estrategia, mekanismo eta ekintzak: informazio-iturriak.
2. Egiteko, hausnartzeko eta egiten hausnartzeko tresna, estrategia, mekanismo eta ekintzak: informazioaren moldaketa (azterketa, iruzkina eta argitalpena).
3. Harremanak sustatzeko, informazioa partekatzeko eta komunitatean hausnartzeko tresna, estrategia, mekanismo eta ekintzak: harreman- sozialen bidez ikaskuntza laguntzen duten inguruak.

 

Iturria: Castañeda, L., & Adell, J. (2013). Anatomia de un PLE In L. Catañeda & J. Adell (Eds.), Entornos personales de aprendizaje: claves para el ecosistema educativo en red ( 11–27 or.). Alcoy: Marfil.

Laburpena: PLE (Drive bidez ikasketa kolaboratiboan osatutako laburpena)