Blogaren artxiboa
Laguntzeko, familia ezagutu
Aurrekoan, “Maria y yo” filmaren inguruan idazten nuen bitartean urritasun bat duen haurraren gurasoek sufritzen duten dolua eta familiaren egoerari buruz hausnartzeko aukera izan nuen. Gainera, gaiarekin lotutako testu eder bat partekatu nuen zuekin, benetan gomendagarria!
Oraingoan, Bartzelonako Pedagogia Fakultateko irakaslea den Freixa Niella, M.-ren “El ciclo vital de la familia de la persona con disminución psíquica” testua oinarritzat hartuta gai bera landu dugu, familiak hauen ezaugarri, pasatzen dituzten etapa eta bizi duten egoerari buruz hausnartzeaz gain gu, etorkizunean, tutore bezala, urritasuna duen haurrarekin batera familiari ere nola lagundu aztertu dugu.
Gai garrantzitsua dela defendatzen dudanez, testuan irakurritako zein klasean esan eta entzundako hitzak aitzakitzat hartu eta honen inguruko beste sarrera bat idaztea pentsatu dut. Gure irakasleak Freixa Niella, F.ek bizitza ziklokari buruzko idatzitakoaren laburpen ederra prestatu digu, testu originala irakurtzeko nagikeria duenak “Adimen urritasuna eta familia”-an urritasun bat duen seme/alaba bat izatearen ondorioz familiak pasatzen dituen etapa bakoitzaren ezaugarriez gain, etapa bakoitzean, familiari laguntza eskaintzeko egin beharrekoaren azalpena aurkituko du: familiaren laburpena
Ume baten jaiotzak aldaketa handiak suposatzen ditu edozein familietan, baina, urritasun bat edota nolabaiteko nahastea duen haur baten jaiotza familia baten bizitza ziklo osoa aldatzen duen gertakizuna da. Urritasuna onartzeko prozesua luzea izaten ohi da, eta hainbat fase ezberdinetan banatzen da. Umeari laguntzen diogun bitartean, bere familiari ulertzeko eta baita laguntzeko ere, etapa hauek ezagutzea oso baliagarria izango zaigu.
Familia bakoitza ezberdina denez, honen erantzuna ezberdina izango da eta horretan oinarritu behar gara laguntza eskaini eta ematerakoan, familiaren egoera eta erantzunarekin bat egiten duen laguntza mota eskaintzeak arrakastara bideratzen baitu.
Normalizazio printzipioa gure alde dugun arren, elkarte eta familiekin elkarlanean aritu behar gara, gogor eta etzi gabe. Familiarekin harremanetan egotea, hitz egitea eta elkarteekin era koordinatu eta kooperatiboan lan egin ezinbestekoak bihurtzen dira aipatutako laguntza garrantzitsu hori bideratzeko.
Hezitzaile onak izateko, eta familiei guztiei erantzun egokia eman ahal izateko kontuan izan beharreko informazioa da, bai, baina, familia hauek egunetik egunera bizi dutela ulertzeko gai gara gauza bere bizi izan ez badugu? Ez dut urritasun edota nahaste bat duen ume baten familia batekin harreman zuzena izateko aukerarik, baina, gaur egun dudan lanean, 21. trsomiaren sindromea, edota denok ezagutzen eta erabiltzen dugun izena erabilita, down sindromea duen mutil baten ama batekin kontaktu minimoa dut. Adineko pertsona bat da. Bere begietan, bere semearekiko maitasuna eta honen bizi kalitatea hobetzeko borrokatzeko prest dagoela ikusten duzun bitartean nekea eta beldurra somatu dezakezu. Dendatik pasatzen den bakoitzean, ordutu askotan zehar, galdera bera egiten diot nire buruari: nondik aterako du indarra?
Urritasun edota nahaste bat duen haurra izateak nekagarria izan behar da oso, baina honen autonomia lantzen eta lortzen ez denean, urteak aurrera joan ahala, sentitu behar duzun ardura eta beldurra ulertzea ezinezkoa dela uste dut. Horregatik, haien egoera ahalik eta hoberen ezagutzea beharrezkoa dugu, gure eskuetan dagoen laguntzarik onena eskaini ahal izateko.
Laguntzaren gakoa: lan kooperatiboa
Sarrera asko idatzi ditut laguntza eta laguntza zerbitzu ezberdinen inguruan, baina oraingoan, laguntza hitza borobiltzeaz gain honen atzetik dauden ezkutuko elementuen inguruan hausnartzearen garrantzia azpimarratu nahi dut.
Gelan, eta hitz gutxitan, laguntza pertsonen garapena, hezkuntza, interesak eta ongizatea bermatzen duen estrategia eta baliabideen multzoa bezala definitu dugu, hauen artean laguntza terapeutikoa, kontsultazko laguntza eta laguntza curricularra goraipatu ditugularik.
Pertsona, behar eta ikuspegi ezberdinak daudenez hauei erantzuteko modu edota hobeto esanda laguntza mota ezberdinak egon behar dira. Gainera, guzti hauek kudeatzeko tresna edota baliabide ezberdinak ditugula aztertu dugu: POAT (Plan de Orientación y Acción Tutorial: Tutorizazio programa), PAD (Programa de Atención a la Diversidad: Aniztasuna kudeatzeko programa) eta Hizkuntza proiektua (Eskolako hizkuntzen garrantzia eta hauen komunikazio konpetentzia nola erantzun). Horregatik, bakoitzaren ezaugarri nagusiak aipatu eta azaldu ditugu, etorkizunean gure erantzuna modu egokienean bideratu ahal izateko.
Benetako eskola inklusiboa lortu nahi badugu laguntza eta laguntza zerbitzu ezberdinen ikuspegia, lana eta antolaketa era inklusiboan gauzatu behar dugu. Zailtasun edo urritasun bat duen haurrari erantzuteko laguntza profesionala beharrezkoa denean, hauekin lan kooperatiboa egin behar dugula argi izan behar dugu.
Rafael Medinak talde kooperatiboak norberaren ikaskuntza edota lana lortzeko besteen lana eta ikaskuntza beharrezkoa duen taldea bezala definitzen du, helburua beti bikoitza dela aipatuz: ikaskuntza eta sozializazioa. Tutore, irakasleria eta talde multiprofesionalen arteko talde lan bateratua behar beharrezkoa da zailtasunei era egokian aurre egin ahal izateko.
Talde multiprofesionalek eskolarekin lan egin behar du urritasun edota zailtasun bat duen haurrari erantzuna emateko, eta ez du soilik ume horrekin, indibidualki, lan egin behar. Beste hainbatetan aipatu dudan bezala premia berezia duena eskola da, ume horren zailtasunei aurre egin ezin diolako. Horregatik, laguntza behar duena eskola da, eta laguntza horri esker ume horren oztopoak gainditzen ikasiko du.
Aurreko astean, Bergarako AransGi eskolako aditu batekin elkarrizketa bat izateko aukera izan nuen, eta inklusioaren ikuspegiaren gaia jorratu genuen. Teoria mailan oso ondo dagoela aipatu ondoren, gaur egungo eskola eta irakasle gehienek inklusiboak izatetik urrun daudela aitortu zidan. Bere elkarteak haur gorrekin egiten du lan, hauek premia berezi handiak dituzten umeak direlarik. Hori dela eta, elkartearen profesionalen laguntza oso onartua eskertutakoa da eskola guztietan. Profesionala eskolara joan aurretik haur hipoakusikoaren tutore edo irakasle taldearen ardura handia bada ere, profesionala eskolan bertaratzen denean ardura hori guztiz desagertzen da, ardura guztia profesionalari transferitzen baitio.
Aipatutako egoera jarrera txar baten adibidea da. Ume bakoitzaren ardura tutorearena da, eta umeak izan ditzakeen zailtasunei erantzuteko profesional baten laguntza behar badu, hau onartu, aprobetxatu eta berarekin kooperatiboki lan egin behar du. Kanpoko errekurtsoa gure taldearen parte izan behar da, guztiok batera lan egin ahal izateko. Horrela guztiok ikuspegi eta bide berdina jarraitzeko aukera gauzatuko da, erantzunaren kalitatea bermatuz. Oztopoak gainditzeko irakasle ekipo osoa inplikatu behar da ikasleri osoari erantzunez.
“Ikaskuntza arazoak Eskola Inklusiboan” Jardunaldi Pedagogikoa
Egun dezente pasa dira aste santutik, gehiengoek oporrak ahaztuta izango duzue eta udako opor egunetan pentsatzen hasiak izango zarete. Hala ere, oraingoan, aste santua baino lehen, irakasleen unibertsitate eskolan izandako hitzaldi edota jardunaldiekin nator, oso interesagarriak izateaz gain, oso esanguratsuak eta aberasgarriak izan baitziren.
Talde txikitan banaturik, lau hitzaldi edo ekintza ezberdinetan parte hartu genuen, Arabako Gorrak, Aspace Gipuzkoa, CRI (Centro de Recursos para Invidentes) eta ONCE ren eskutik. Jasotako informazioa ugaria izan zen baina sarrera gehiegi ez luzatzeko era laburrean aipatutako ditut bakoitzak nabarmendutako gaiak.
Arabako gorrekin entzumen urritasuna duen pertsona batekin komunikatzea nola del esperimentatu genuen, daktilogia, zeinu hizkuntza eta gorputz adierazpena landuz. Aspacekoek komunikazio handigarrien sistemei buruz hitz egin zuten, pertsonaren zailtasunak ahaztu eta bakoitzaren gaitasunak indartu behar direla azpimarratuz. CRIkoen hitzaldia ikusmen urritasuna duten ikasleentzako material egokituaren erakustaldia izan zen. Eta azkenik, ONCEk ikusmen urritasun mota ezberdinak azaldu eta hauek gure baitan esperimentatzeko aukera eskaini zigun, betaurreko berezi batzuk jantzita.
“Ezin ditugu guk mugak jarri”
Horrelako esperientziak arlo akademikoaren konbinatzearen garrantzia azpimarratu nahiko nuke. Hilabeteetan zehar urritasun ezberdinak dituzten umeentzako curriculum, material, antolaketa eta jarreren egokitzapenari buruz hitz egin eta gero, horrelako hitzaldi bati esker, mila aldiz entzun eta idatziko hitzak benetan barneratu nituen. Ikusmen urritasuna duen ume batentzako materiala moldatu behar dela esatea oso ondo dago, eta oso erraza da aldi berean. Baina material hori esku artean duzunean, horren atzetik dagoen lana eta esfortzua modu esanguratsuan ikasten duzu, betirako barneratuz.
“Bakoitzaren funtzioa ezagutzea ezinbestekoa da”
Etorkizunean, irakasle lanak egiten gaudenean, aipatutako elkarteak zein bestelako mila elkarte, gure profesional talde eta laguntza izango dira hezkuntza premia berezien kasutan. Horregatik, hauek ezagutu behar ditugu, zeintzuk diren, zeintzuk dira euren helburuak eta nolakoa da egiten duten lana, eurekin era egoki eta zuzenean koordinatu ahal izateko eta ondorioz, hezkuntza premia berezia duen haurrari dagokion erantzuna emanez.
“Ezin dugu zailtasuna edota akatsa ikusi, gaitasuna eta aukera baizik”
Eta guzti honekin, gure eskolan egondako hizlariei eskerrak eman nahi diet, egiten duten lana ikaragarria eta benetan ederra baita. Eta irakasle-eskolako zuzendaritzari, egunetik egunera teoria mailan eskaintzen diguten diskurtso akademikoa horrelako ekintzen bidez barneratzeko aukerak gehiagotan antolatzeko animatzen dut.
“Eredu gara, nire jarrerarekin hobekuntza positiborako dinamika sortzen dut”
“La ratita presumida” ipuina ume itsuentzat
Eskola Berriaren Oinarriak 